વાસ્તુ Vibes: રસોડાંની દિશા યોગ્ય ન હોય તો પણ થઈ શકે છે લાભ, બસ આટલું સમજવાની છે જરુર

`વાસ્તુ વાઇબ્સ`ના આજના આર્ટિકલમાં સમજીશું કે, રસોડાંનું વાસ્તુ માત્ર દિશા સંબંધિત જ નથી. તેનાથી ઘણું આગળ હોય છે. રસોડાંમાં વાસ્તુ પાછળ શું કારણ છે, જાણીએ વિગતે.

વાસ્તુ શાસ્ત્ર અને ફેંગ શુઇ જેવા પ્રાચીન વિજ્ઞાન આપણને ઘણા નિયમો આપે છે જે લોકો ઘણીવાર ખરેખર જાણ્યા વિના પણ અનુસરે છે કે તેઓ શા માટે અસ્તિત્વમાં છે. આવો જ એક સામાન્ય નિયમ એ છે કે રસોડું ઘરની દક્ષિણપૂર્વ દિશામાં હોવું જોઈએ. મોટાભાગના લોકોને કહેવામાં આવે છે કે આ એટલા માટે છે કારણ કે દક્ષિણપૂર્વને "અગ્નિ મૂળ" અથવા અગ્નિ ક્ષેત્ર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. પરંતુ સભાન વાસ્તુ (Conscious Vaastu) આપણને કંઈક વધુ મહત્વપૂર્ણ સમજવા માટે કહે છે - ફક્ત નિયમ શું છે તે જ નહીં, પરંતુ તે શા માટે અસ્તિત્વમાં છે તે સમજાવે છે.

પ્રાચીન અનુભવ મુજબ આબોહવા, જીવનશૈલી અને આરામ સાથે કેવી રીતે જોડાયેલું હતું. જ્યારે આપણે દક્ષિણપૂર્વ રસોડાં પાછળનું કારણ સમજીએ છીએ, ત્યારે વાસ્તુ અંધશ્રદ્ધા જેવું લાગવાને બદલે વ્યવહારુ અર્થમાં અર્થપૂર્ણ બને છે.

રસોડાંનું વાસ્તું એટલે ખરેખર શું?

એક સામાન્ય નિયમ એ છે કે રસોડું ઘરની દક્ષિણપૂર્વ દિશામાં હોવું જોઈએ. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, આ વિચાર પ્રકૃતિ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે તેના પર આધારિત છે. ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં, પવન સામાન્ય રીતે પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ ફરે છે. ભારતીય રસોઈમાં તીવ્ર સુગંધ અને મસાલાનો સમાવેશ થાય છે, અને જો રસોડું પશ્ચિમ અથવા દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં મૂકવામાં આવે છે, તો આ સુગંધ આખા ઘરમાં ફેલાઈ શકે છે. જ્યારે રસોડું દક્ષિપૂર્વમાં હોય છે, ત્યારે કુદરતી પવનનો પ્રવાહ રસોઈની ગંધને ઘરમાં રહેવાની જગ્યાઓથી દૂર લઈ જાય છે, જેનાથી ઘરમાં તાજગી રહે છે. ઉપરાંત, પૂર્વ અથવા દક્ષિણપૂર્વ તરફ મુખ રાખતા રસોડાંને વહેલી સવારનો સૂર્યપ્રકાશ મળે છે, જે વિસ્તારને સ્વચ્છ રાખવામાં મદદ કરે છે, જંતુઓ ઘટાડે છે અને સકારાત્મક ઉર્જા ઉત્પન્ન કરે છે. આ અંધશ્રદ્ધા નથી, પરંતુ વિજ્ઞાન, પ્રકૃતિ અને સભાન ડિઝાઇનનું વ્યવહારુ મિશ્રણ છે.

જ્યારે આપણે વાસ્તુને આબોહવા, સંસ્કૃતિ અને રોજિંદા જીવનની ટેવોની વધુ સારી સમજણ સાથે જોઈએ છીએ, ત્યારે આપણને ખ્યાલ આવે છે કે તે કડક નિયમો વિશે નથી. વાસ્તુ એ જગ્યાઓ ડિઝાઇન કરવાની એક લવચીક રીત છે જે સ્થાન, જીવનશૈલી અને હેતુને અનુરૂપ બને છે. કોન્શિયસ વાસ્તુ આપણને જગ્યા કેવી લાગે છે અને તે તેમાં રહેતા લોકોને કેવી રીતે ટેકો આપે છે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા કહે છે. નિયમોનું આંધળું પાલન કરવાને બદલે, તે જગ્યાના સભાન ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપે છે. વિચારસરણીમાં આ પરિવર્તન - નિયમ-પાલનથી વાસ્તવિક સંતુલન અને સકારાત્મક પરિવર્તન શરૂ થાય છે.

એકવાર આપણે દક્ષિણપૂર્વ રસોડાં પાછળના તર્કને સમજી લઈએ, ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે કેટલાક પ્રશ્નો ઉભા થાય છે:

• શું દિશાત્મક ગોઠવણી માત્ર સુમેળ સુનિશ્ચિત કરવા માટે પૂરતી છે?
• શું રસોડાંને દક્ષિણપૂર્વમાં રાખવાથી સંબંધિત બધી સમસ્યાઓ હલ થશે?
• જો રસોડું બીજે ક્યાંક હોય, તો શું તે આપમેળે વાસ્તુ દોષ લાગે છે?

આ વાજબી ચિંતાઓ છે. વાસ્તવમાં, ખાસ કરીને શહેરી વાતાવરણમાં ખૂબ ઓછા ઘરોમાં આદર્શ સ્થાનની સુવિધા હોય છે. ઘણા રસોડાં ઉત્તર-પશ્ચિમ, પશ્ચિમ અથવા તો ઘરના કેન્દ્રમાં હોય છે. શું તેનો અર્થ એ છે કે પરિવાર અસંતુલિત રહેશે? આ તે જગ્યા છે જ્યાં કોન્શિયસ વાસ્તુ એક તાજગીભર્યું, સશક્તિકરણ પરિપ્રેક્ષ્ય પ્રદાન કરે છે.

સભાન વાસ્તુ પરંપરાગત સિદ્ધાંતોને નકારતું નથી, તે તેમને સુધારે છે. તે સ્વીકારે છે કે અવકાશી ગોઠવણી મહત્વપૂર્ણ છે, તે એકમાત્ર પરિબળ નથી. રસોડાંની ઊર્જા ફક્ત તેના સ્થાન દ્વારા જ નહીં, પરંતુ તેનો ઉપયોગ, જાળવણી અને સન્માન કેવી રીતે થાય છે તેના દ્વારા પણ આકાર પામે છે.

આ ફિલસૂફીમાં, રસોડું ફક્ત એક કાર્યાત્મક ક્ષેત્ર નથી, તે ઘરનું હૃદય છે. તે તે સ્થાન છે જ્યાં પોષણ બનાવવામાં આવે છે, સર્જનાત્મકતા વ્યક્ત થાય છે, અને કૌટુંબિક ઊર્જા સૂક્ષ્મ રીતે આકાર પામે છે. જો રસોડું "આદર્શ" દિશામાં ન હોય તો પણ, તેની ઊર્જા સભાન પસંદગીઓ દ્વારા વધારી શકાય છે.

આગામી લેખમાં, આપણે જોઈશું કે કેવી રીતે કોન્શિયસ વાસ્તુ કોઈપણ રસોડાંને સ્વાસ્થ્ય, સર્જનાત્મકતા, સમૃદ્ધિ અને સંતુલનના સ્થાનમાં ફેરવી શકે છે, પછી ભલે તે ઘરમાં ગમે ત્યાં હોય. આપણે સરળ અને વ્યવહારુ ઉપાયોની વાત કરીશું જે ફક્ત રચના પર જ નહીં, પરંતુ જગ્યાની ઉર્જા અને લાગણી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. કારણ કે કોન્શિયસ વાસ્તુ ફક્ત દિશાઓ વિશે જ નથી, તે ઘર પ્રત્યે જાગૃત અને આદરપૂર્ણ રહેવા વિશે છે, નાના અને વિચારશીલ કાર્યો દ્વારા સુમેળ બનાવવા વિશે છે.

Dr Harshit Kapadia
Metaphysics Consultants:
Conscious Vaastu®, Yuen Hom and Sam Hap Style of Feng Shui