કેન્દ્ર સરકારે સુપ્રીમ કૉર્ટમાં મેરિટલ રેપ (Marital Rape)ને ગુનો જાહેર કરવાની માગ કરતી અરજીઓનો વિરોધ કર્યો છે અને કહ્યું કે મેરિટલ રેપને ગુનો બનાવવાની જરૂર નથી.
સુપ્રીમ કૉર્ટ (ફાઈલ તસવીર)
કેન્દ્ર સરકારે સુપ્રીમ કૉર્ટમાં મેરિટલ રેપ (Marital Rape)ને ગુનો જાહેર કરવાની માગ કરતી અરજીઓનો વિરોધ કર્યો છે અને કહ્યું કે મેરિટલ રેપને ગુનો બનાવવાની જરૂર નથી.
મેરિટલ રેપને (Marital Rape) ક્રાઈમની સીમામાં લાવનારી અરજી પર કેન્દ્ર સરકાર (Central Government)એ સુપ્રીમ કૉર્ટમાં અરજી દાખલ કરી છે. આમાં કેન્દ્ર સરકારે મેરિટલ રેપને ક્રાઈમ જાહેર કરવાની માગ કરતી અરજીઓનો વિરોધ કર્યો છે અને કહ્યું કે મેરિટલ રેપને ક્રાઈમ બનાવવાની જરૂર નથી, આ કાયદાકીય કરતાં વધારે સામાજિક મુદ્દો છે. સાથે જ કહ્યું કે, આ માટે વૈકલ્પિક `ઉપયુક્ત રીતે બનાવવામાં આવેલ દંડાત્મક ઉપાય` હાજર છે.
ADVERTISEMENT
સાથે જ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનો જાહેર કરવો એ સુપ્રીમ કોર્ટના અધિકારક્ષેત્રમાં નથી. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે વર્તમાન કાયદાને સમર્થન આપ્યું હતું, જે પતિ-પત્ની વચ્ચેના જાતીય સંબંધોને અપવાદ બનાવે છે.
આ મુદ્દાની સીધી અસર સમાજ પર પડે છેઃ કેન્દ્ર
કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે આ મુદ્દો કાનૂની કરતાં વધુ સામાજિક છે, જેની સીધી અસર સામાન્ય રીતે સમાજ પર પડે છે. તમામ હિતધારકો સાથે યોગ્ય પરામર્શ કર્યા વિના અથવા તમામ રાજ્યોના મંતવ્યો ધ્યાનમાં લીધા વિના આ મુદ્દા પર નિર્ણય લઈ શકાય નહીં.
કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે લગ્ન સ્ત્રીની સંમતિ છીનવી શકતા નથી અને તેનું ઉલ્લંઘન શિક્ષાત્મક પરિણામોમાં પરિણમવું જોઈએ. જો કે, લગ્નની અંદરના આવા ઉલ્લંઘનના પરિણામો લગ્નની બહારના ઉલ્લંઘન કરતાં અલગ છે. સંમતિના ઉલ્લંઘન માટે જુદી જુદી સજા આપવી જોઈએ. તે તેના પર નિર્ભર કરે છે કે આવું કૃત્ય લગ્નની અંદર થયું હતું કે બહાર.
બળાત્કાર વિરોધી કાયદા હેઠળ સજા અપ્રમાણસર: કેન્દ્ર
સરકારે કહ્યું કે લગ્નમાં જીવનસાથી પાસેથી યોગ્ય જાતીય સંબંધોની સતત અપેક્ષા રહે છે. આવી અપેક્ષાઓ પતિને પત્નીને તેની મરજી વિરુદ્ધ સેક્સ કરવા દબાણ કરવાનો અધિકાર આપતી નથી. જો કે, કેન્દ્રએ કહ્યું કે આવા કૃત્ય માટે બળાત્કાર વિરોધી કાયદા હેઠળ વ્યક્તિને સજા આપવી એ અતિશય અને અપ્રમાણસર હોઈ શકે છે.
સરકારે કહ્યું કે સંસદ પહેલાથી જ લગ્નની અંદર પરિણીત મહિલાની સંમતિને સુરક્ષિત કરવા માટે વિવિધ પગલાં પ્રદાન કરી ચૂકી છે. આ પગલાંઓમાં પરિણીત મહિલાઓને ક્રૂરતાની સજા આપતા કાયદાનો સમાવેશ થાય છે (ભારતીય દંડ સંહિતા હેઠળ કલમ 498A). આમાં મહિલાઓની નમ્રતા વિરુદ્ધના કૃત્યો અને ઘરેલું હિંસા અધિનિયમ, 2005 હેઠળ મહિલાઓના રક્ષણ હેઠળના પગલાંનો સમાવેશ થાય છે.
કેન્દ્રએ અરજદારોના દૃષ્ટિકોણને ખોટો ગણાવ્યો
એ પણ કહ્યું કે જાતીય પાસું એ પતિ-પત્ની વચ્ચેના સંબંધોના ઘણા પાસાઓમાંથી એક છે, જેના પર તેમના લગ્નનો પાયો ટકેલો છે. આપણા સામાજિક-કાનૂની વાતાવરણમાં લગ્નની સંસ્થાના સ્વરૂપને જોતાં, જો ધારાસભાનું એવું માનવું છે કે લગ્નની સંસ્થાને જાળવવા માટે, અસ્પષ્ટ અપવાદને જાળવી રાખવો જોઈએ, તો કોર્ટ માટે હડતાલ કરવી તે યોગ્ય નથી.
ઉપરાંત, કેન્દ્રએ લગ્નની સંસ્થાને ખાનગી સંસ્થા તરીકે માનવા અંગે અરજીકર્તાઓના દૃષ્ટિકોણને ખોટો અને એકતરફી ગણાવ્યો છે. એ પણ કહ્યું કે પરિણીત મહિલા અને તેના પોતાના પતિના કેસને અન્ય કેસની જેમ ન ગણી શકાય. વિવિધ પરિસ્થિતિઓમાં જાતીય દુર્વ્યવહારના શિક્ષાત્મક પરિણામોને અલગ અલગ રીતે વર્ગીકૃત કરવાનું વિધાનસભા પર નિર્ભર છે. હાલનો કાયદો પતિ-પત્ની વચ્ચેના જાતીય સંબંધો માટે સંમતિની અવગણના કરતો નથી, પરંતુ જ્યારે તે લગ્નની અંદર થાય ત્યારે જ તેને અલગ રીતે વર્તે છે.
કેન્દ્રએ તેના સોગંદનામામાં જણાવ્યું હતું કે આ અભિગમ બંધારણના સમાનતાના અધિકાર સાથે પણ સુસંગત છે કારણ કે તે બે અજોડ પરિસ્થિતિઓ (આ કિસ્સામાં, લગ્નની અંદર લૈંગિક અને લગ્નની બહારના સેક્સ)ને સમાન ગણવાનો ઇનકાર કરે છે. તે મહિલાઓની સ્વતંત્રતા અને ગૌરવ માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને કહે છે કે વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનાહિત બનાવવાની કોઈ જરૂર નથી કારણ કે ત્યાં વૈકલ્પિક "યોગ્ય રીતે અનુરૂપ શિક્ષાત્મક પગલાં" છે.
