Gujarati Mid-day

ઇ-પેપર

વેબસ્ટોરીઝ

વેબસ્ટોરીઝ


App banner App banner
હોમ > સમાચાર > મુંબઈ સમાચાર > આર્ટિકલ્સ > આઠ વર્ષે ખીલતાં કાર્વી ફૂલો આ વર્ષે ખીલ્યાં છે મુંબઈમાં

આઠ વર્ષે ખીલતાં કાર્વી ફૂલો આ વર્ષે ખીલ્યાં છે મુંબઈમાં

Published : 29 August, 2024 02:29 PM | IST | Mumbai
Gujarati Mid-day Correspondent | feedbackgmd@mid-day.com

ભૂરા રંગનાં, ઑર્કિડ જેવાં દેખાતાં આ યુનિક ફૂલો નેચરલવર્સ અને નૅચરલિસ્ટો માટે શું કામ આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યાં છે એ જાણી લો

કાર્વી ફૂલ

કાર્વી ફૂલ


ભૂરા રંગનાં, ઑર્કિડ જેવાં દેખાતાં કાર્વી ફૂલો બહુ યુનિક હોય છે. માનો યા ના માનો, પણ આ ફૂલો ખીલવામાં આઠથી દસ વર્ષનો સમય લાગે છે. આઠ વર્ષ બાદ મુંબઈમાં કાર્વી ફૂલો ખીલ્યાં છે અને તેથી જ એ નેચરલવર્સ અને નૅચરલિસ્ટો માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યાં છે. વિશ્વભરમાં આ ફૂલોની ૩૫૦ પ્રજાતિમાંથી ૪૮ જેટલી ભારતમાં જોવા મળે છે. આ ફૂલનું સાયન્ટિફિક નામ સ્ટ્રોબિલાન્થિસ કેલોસા છે અને મોટા ભાગે વેસ્ટર્ન ઘાટના ઘાસવાળા વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે. મરાઠી અને અન્ય સ્થાનિક ભાષામાં ‘કાર્વી’ તેમ જ હિન્દીમાં આ ‘મરુઆદોના’ તરીકે જાણીતાં આ ફૂલોના છોડ ૬થી ૨૦ ફુટ જેટલી ઊંચાઈના થઈ શકે છે. એટલે કે એના સ્ટેમ કે થડ એટલાં લાંબાં હોય છે કે તમે કદાચ પાસેથી પસાર થઈ જાઓ તો પણ ખ્યાલ ન આવે. આ ફૂલો એની યુનિક લાઇફ-સાઇકલ માટે જાણીતાં છે. આ ફૂલો ખીલવામાં સામાન્ય રીતે સાતથી ૮ વર્ષ અને અમુક વખત ૧૦ વર્ષ જેટલો લાંબો સમય લે છે.


ફૂલો ખીલવામાં આટલો લાંબો સમય શા માટે લે છે એનું કારણ હજી કોઈને ખબર નથી. આ વર્ષે વેસ્ટર્ન ઘાટમાં તો ગુચ્છાના ગુચ્છા આવ્યા છે. નેચર એજ્યુકેટર અને નેચરલવર મસીરા શેખ ‘મિડ-ડે’ને કહે છે, ‘કાર્વીના છોડ મુંબઈમાં યેઉર હિલ, નાગલા ટ્રેક અને સંજય ગાંધી નૅશનલ પાર્કના કોઈ પણ ટ્રેલ પર જોવા મળી જશે. સૌથી વધારે સારું ફ્લાવરિંગ ફિલ્મસિટી-ગોરેગામ એટલે કે આરે કૉલોનીમાં જોવા મળશે, કારણ કે ત્યાં આદિવાસીઓ રહે છે એટલે એ વિસ્તાર સંરક્ષિત છે. આદિવાસીઓ આ ફૂલોના થડને તેમના ઘરની દીવાલની બનાવટમાં ઉપયોગમાં લે છે. આ ફૂલોની ખાસિયત એ જ છે કે એ એકદમ સામાન્ય ફૂલની જેમ અન્ય ફૂલોમાં છુપાયેલાં હોય છે. જાણતાં-અજાણતાં લોકો આ ફૂલોને નષ્ટ કરી દેતા હોવાથી મુંબઈમાં એનાં સ્થાનો બહુ જ ઓછાં થઈ ગયાં છે. આ ફૂલોની વિશેષતા એ છે કે મધમાખી આ ફૂલોનું સેવન કરીને પૉલિનેશન કરે ત્યારે એમાંથી મળતું મધ અન્ય મધ કરતાં અલગ હોય છે. કાર્વી મધ એકદમ ડાર્ક કલરનું હોય છે. આ છોડનું ફ્લાવરિંગ સમય લે છે તેથી કાર્વી મધ ઊંચી કિંમતે વેચાય છે. હાલ તમે વેસ્ટર્ન ઘાટ પર ડ્રાઇવ કરવા જશો તો આખા રસ્તા પર આ ફૂલોનું ફ્લાવરિંગ દેખાશે.’



દર રવિવારે સંજય ગાંધી નૅશનલ પાર્કમાં આ ફૂલોને જોવા માટેની દોઢ કલાકની નેચર-ટ્રેલ યોજાય છે, જેની ફી ૮૫૦ રૂપિયા હોય છે. તમને થશે કે માત્ર ફૂલો જોવા માટે આટલી ફી કેમ છે? કારણ કે આ ફૂલો જોવા માટે SGNPના બફર ઝોનમાં જવું પડે છે. બફર ઝોન એટલે એવી જગ્યા કે જ્યાં સામાન્ય લોકો ન આવે અને એ વિસ્તાર રેક્રીએશનલ પ્રવૃત્તિનો ભાગ ન હોય અને આ બફર ઝોનમાં જવાની ફી અલગ લાગે છે. બીજું, આ માત્ર એક વૉક નથી પણ પ્રકૃતિને જાણવા માટે, સામાન્ય 
લોકો માટે એક પ્રૅક્ટિકલ લેક્ચર છે જેમને ત્યાંનાં પક્ષીઓ અને વનસ્પતિનું મહત્ત્વ સમજાશે. 


Whatsapp-channel Whatsapp-channel

29 August, 2024 02:29 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Correspondent

App Banner App Banner

અન્ય લેખો


This website uses cookie or similar technologies, to enhance your browsing experience and provide personalised recommendations. By continuing to use our website, you agree to our Privacy Policy and Cookie Policy. OK