શાવર દરમ્યાન ઊભા-ઊભા જ યુરિન પાસ કરી લેવાથી વિવિધ સ્કિન-ઇન્ફેક્શન થઈ શકે છે અને પેડુના સ્નાયુઓની લવચીકતા ઘટે છે. મહિલાઓ માટે આ આદત વધુ જોખમી છે
પ્રતીકાત્મક તસવીર
તમે શાવર લેવા જાઓ ત્યારે માર્ક કર્યું હોય તો શાવરની શરૂઆત થતાં જ સુસુ લાગે છે અને મોટા ભાગે આપણે વહેતા પાણીમાં કરી પણ નાખીએ છીએ. શાવર લેતાં-લેતાં યુરિન પાસ કરી લેવાની આદત ખૂબ જ કૉમન છે અને એનું કારણ એ છે કે આપણે વિચારીએ છીએ કે શાવર દરમિયાન યુરિન પાસ થવામાં કોઈ નુકસાન નથી, પણ એવું નથી. જોકે ઘણા અભ્યાસમાં એવું જોવા મળ્યું છે કે શાવર દરમિયાન પેશાબ કરવો મહિલાઓ માટે સૌથી વધુ નુકસાનકારક છે અને એને લીધે વિવિધ પ્રકારનાં ઇન્ફેક્શન થઈ શકે છે. શાવર લેતી વખતે બાથરૂમ કરવાની આદતોથી કેવા પ્રકારનાં જોખમો સંકળાયેલાં છે એ વિશે વધુ જાણીએ.
શાવર સાથે સુસુનું પ્રેશર
સ્નાન કરતી વખતે સુસુ લાગવી સામાન્ય વાત છે. સૌથી પહેલાં તો એ સમજીએ કે કેમ આપણને નાહવા જઈએ ત્યારે જ યુરિન પાસ કરવાની અર્જ થાય છે? શાવર દરમિયાન જ્યારે શરીર પર પાણી પડે છે ત્યારે બૉડીની સિમ્પથેટિક નર્વસ સિસ્ટમ ઍક્ટિવેટ થાય છે અને શરીરનું બ્લડ-પ્રેશર વધવા લાગે છે. એ પ્રેશરને સામાન્ય કરવા માટે કિડની વધુ પાણી ફિલ્ટર કરવાનું કામ કરે છે. આ પૂરી પ્રક્રિયાને મેડિકલ ભાષામાં ઇમર્શન ડ્યુરેસિસ કહેવાય છે. એટલે જ તમે જોયું હશે કે નાહવા જતાં પહેલાં જો તમે યુરિન પાસ કરી આવ્યા હો તો પણ નહાતી વખતે બ્લૅડરમાં થોડુંક પાણી ભરાય છે અને બાથરૂમનું પ્રેશર ફીલ થાય છે. તેથી શાવર લેતા લોકો એ પ્રેશરને રોકવાને બદલે ત્યારે જ રિલીઝ કરતા હોય છે.
ADVERTISEMENT
તમે જોયું હોય તો નાના બાળકને આપણે સુસુ ટ્રેઇનિંગ આપતા હોઈએ ત્યારે તેને પોઝિશનમાં બેસાડીને ‘શ... શ...’ અવાજ કરીએ તો બાળક જલદી સુસુ કરી લે છે. આ જ સાઉન્ડ સાઇકોલૉજી રનિંગ વૉટરના અવાજ સાથે પણ કામ કરે છે. પાણી વહેવાનો અવાજ પણ સિમિલર સાઉન્ડ પેદા કરે છે એટલે એ અવાજ પણ યુરિનેશનમાં મદદ કરે છે.
શા માટે છે હાનિકારક?
આરોગ્યની દૃષ્ટિએ શાવર લેતી વખતે યુરિન પાસ થવાની પ્રક્રિયાને હાનિકારક ગણવામાં આવી છે. આવું કરવાથી ઘણા પ્રકારના ઇન્ફેક્શનનું જોખમ વધી જાય છે. પેશાબમાં બૅક્ટેરિયા અને અમોનિયાની સાથે ઘણાં હાનિકારક તત્ત્વો હોય છે જે સીધાં ત્વચાના સંપર્કમાં આવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિને પહેલેથી જ યુરિનરી ટ્રૅક્ટ ઇન્ફેક્શનની સમસ્યા હોય તો શાવર દરમિયાન યુરિન પાસ કરવાથી સમસ્યા વકરી શકે છે. ખાસ કરીને મહિલાઓએ આવું કરવાથી બચવું જોઈએ.
ઇન્ફેક્શન થવાનું જોખમ પુરુષો કરતાં મહિલાઓમાં વધુ હોય છે. જો આદત હોય તો પેલ્વિક ફ્લોર મસલ્સ નબળા પડે છે. યુરિન નિયંત્રણમાં મદદ કરવા માટે મૂત્રાશયની આસપાસના સ્નાયુ ટાઇટ હોવા બહુ જરૂરી છે. જો શાવર લેતી વખતે બાથરૂમ કરવાની આદત હોય તો આ મસલ્સ પ્રભાવિત થાય છે અને એ નબળા પડવાનું શરૂ થાય છે. આવી પેશાબ સંબંધિત સમસ્યાઓ ઊભી થાય છે. હસતી વખતે, ખાંસતી વખતે કે છીંક ખાતી વખતે યુરિન પર કન્ટ્રોલ ન રહેવાની પેલ્વિક ફ્લોર ડિસ્ફંક્શન તરીકે ઓળખાતી સમસ્યા ધરાવતા લોકો માટે શાવર દરમિયાન બાથરૂમ કરવાથી આ સમસ્યા વકરી શકે છે. આવા કેસમાં પથરી અને કિડની સંબંધિત બીમારી તથા સ્કિન અને બ્લૅડર ઇન્ફેક્શન થવાનું જોખમ વધે છે.
સ્કિન-ઇન્ફેક્શનનું જોખમ
પેશાબમાં સામેલ યુરિયા, અમોનિયા અને અન્ય રાસાયણિક તત્ત્વો ત્વચાના સંપર્કમાં આવે ત્યારે સ્કિન ડ્રાયનેસ, ખંજવાળ અને સ્કિનબર્ન જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. સંવેદનશીલ ત્વચા ધરાવતા લોકોને આવું ન કરવું જોઈએ કારણ કે બાથરૂમના ફ્લોર પર બૅક્ટેરિયા ફેલાશે અને અન્ય લોકોના સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડશે. તેથી હાઇજીનને જાળવી રાખવા માટે બાથરૂમને નિયમિત રીતે ઍન્ટિબૅક્ટેરિયલ ક્લીનર્સ વડે સાફ કરવું બહુ જરૂરી છે.
