Paisa Ni Vaat: RERA 500 ચોરસ મીટર કરતા વધારે વિસ્તાર અથવા 8 થી વધુ યૂનિટ ધરાવતા નવા અને ચાલુ પ્રોજેકટ્સ માટે લાગુ પડે છે. RERA તમામ પ્રકારના રહેણાંક અને વ્યાવસાયિક પ્રોજેકટ્સને આવરી લે છે.
Paisa Ni Vaat
સાગર ભદ્રા (તસવીર ડિઝાાઈન કિશોર સોસા)
ગુજરાતીમાં સુપ્રસિદ્ધ કહેવત છે કે ‘આજે રોકડા ને ઉધાર કાલે’ જેનો સરળ અર્થ છે ‘રોકડા તે ખરા; ઉધારની વાત નહીં’. જોકે, ઉપભોક્તાવાદને પગલે આ કહેવતનો અર્થ એમ કરીએ કે ‘આજે રોકડા (લોન) ને ઉધાર (ઇએમઆઈ) કાલે’ તો પણ અતિશયોક્તિ નથી. આવી સ્થિતિમાં યોગ્ય નાણાકીય નિર્ણયો કેવી રીતે લેવા? કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું? ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ક્યાં, ક્યારે અને કેવી રીતે કરવું? આ બધા જ સવાલોના જવાબ આપવા માટે ગુજરાતી મિડ-ડે ડૉટ કૉમ લાવ્યું છે નવું નજરાણું ‘પૈસાની વાત’ (Paisa Ni Vaat). આ કૉલમમાં આપણે મળીશું ફાઇનાન્શિયલ એક્સપર્ટ્સને અને તેમની પાસેથી જાણીશું ફાઇનનાન્સના કેટલાક મૂળભૂત ફંડા.
અત્યાર સુધી પૈસાની વાતમાં આપણે ઈન્વેસ્ટમેન્ટની શરૂઆત ક્યારથી કેવી રીતે કરવી જેવા અનેક મુદ્દાઓ આવરી લીધા છે, પણ આજે આપણે થોડીક એડવાન્સ કહેવાતા વિષય વિશે વાત કરીશું જેમાં ઘર ખરીદતી વખતે આપણે જાણીશું કે નવું ઘર ખરીદતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું અને કેવી રીતે RERA આ મામલે તમને છેતરપિંડીથી બચાવી શકે છે. ગુજરાતી મિડ-ડે ડૉટ કૉમ પર આજે આપણી સાથે છે મિસ્ટર સાગર ભદ્રા જેઓ એક અનુભવી ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ છે, જેઓને નાણાંકીય ક્ષેત્રે 15 વર્ષથી વધુનો અનુભવ છે. તેમના વિશિષ્ટ ક્ષેત્રોમાં દેવું સંકલન, ફંડ રેઇઝિંગ, IPO મેનેજમેન્ટ, નાણાકીય સિસ્ટમો અને પ્રક્રિયાઓની રચના અને અમલ, તેમજ ઑડિટ અને ટૅકસેશનનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કેવી રીતે RERA ની મદદથી ઘર ખરીદીમાં આત્મવિશ્વાસ અને સલામતી આવે છે તે પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા છે.
ADVERTISEMENT
પ્રસ્તાવના ઘરે રોકાણ એ સામાન્ય વ્યક્તિના જીવનમાં સૌથી મોટું અને મહત્ત્વનો નિર્ણય હોય છે. આ માટે જ RERA (Real Estate Regulatory Authority) ની મદદથી સામાન્ય ખરીદદારો તેમના સ્વપ્નના ઘરમાં સલામત રીતે રોકાણ કરી શકે છે. RERA બાંધકામ ક્ષેત્રમાં ખાતરી અને પારદર્શકતા વધારવા માટે રચાયેલું છે. આવો, RERA કેવી રીતે આપણે માટે મદદરૂપ છે તે કડકતાથી સમજીએ.
RERA શું છે અને તેનો મુખ્ય હેતુ શું છે?
RERA (રીયલ એસ્ટેટ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી) એ રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં ખરીદદારોના હિતોને સુરક્ષિત બનાવવી અને બિલ્ડરોને જવાબદાર બનાવવી છે. RERA દ્વારા બાંધકામ ક્ષેત્રમાં પારદર્શકતા અને નિયમન લાવવામાં આવે છે, જેના દ્વારા પ્રોજેકટ સંબંધિત સંપૂર્ણ માહિતી ખરીદદારોને મળે છે.
RERA કયા પ્રકારના પ્રોજેકટ્સ માટે લાગુ પડે છે અને કયા માટે લાગુ નથી?
RERA 500 ચોરસ મીટર કરતા વધારે વિસ્તાર અથવા 8 થી વધુ યૂનિટ ધરાવતા નવા અને ચાલુ પ્રોજેકટ્સ માટે લાગુ પડે છે. RERA તમામ પ્રકારના રહેણાંક અને વ્યાવસાયિક પ્રોજેકટ્સને આવરી લે છે. જોકે, અમુક નાનાં રીડેવલપમેન્ટ પ્રોજેકટ્સ અને ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં આ નિયમો લાગુ ન પણ થાય.
RERA વેબસાઈટ પરથી ઉપલબ્ધ મહત્ત્વપૂર્ણ વિગતો શું છે?
RERA પોર્ટલ પર ખરીદદારો માટે ઘણી ઉપયોગી માહિતી ઉપલબ્ધ છે, જેનાથી તેઓ પ્રોજેકટ અને બાંધકામના સ્ટેટસ વિશે સંપૂર્ણ રીતે જાણકારી મેળવી શકે છે. આમાં નીચેની વિગતવાર માહિતીનો સમાવેશ થાય છે:
- પ્રોજેક્ટની સંપૂર્ણ માહિતી: પ્રોજેકટનું સ્થળ, પ્રમાણિત નકશા, અને બાંધકામ માટે માન્ય લિટિગેશન અથવા વિવાદોની વિગતો ઉપલબ્ધ છે, જે પ્રોજેક્ટની કાયદેસરતાની જાણકારી આપે છે.
- પ્રમુખ પ્રોમોટર્સની વિગત: પ્રોજેકટમાં સામેલ ડિરેકટર્સ અને ભાગીદારો વિશેની વિગતો ઉપલબ્ધ છે, જેથી ખરીદદારોને તેમના અનુભવ અને પાત્રતાના આધારે મૂલ્યાંકન કરી શકાય.
- બાંધકામ પર કોર્ટ કેસોની વિગતો: જો કોઈ લિટિગેશન અથવા કોર્ટ કેસ ચાલી રહ્યો હોય તો તેની સંપૂર્ણ વિગતો ઉપલબ્ધ છે, જેથી કોઈ વિવાદનું જોખમ ન રહે.
- કુલ પ્રોજેક્ટની વિગત અને ઇન્વેન્ટરી: પ્રોજેકટની કુલ ઇન્વેન્ટરી, વેચાયેલ અને બાકી રહેલી ઇન્વેન્ટરીની માહિતી ઉપલબ્ધ છે, જેનાથી પ્રોજેક્ટની માંગ અને પુરવઠાની સ્થિતિ સમજવામાં મદદ મળે છે.
- પ્રોજેક્ટ માટે ફાઇનાન્સિંગ અને રકમ ની તલાશ: બિલ્ડરે પ્રોજેકટ માટે કોઇ ફાઇનાન્સિંગ મેળવેલું હોય તો તેની વિગતો ઉપલબ્ધ છે.
- ડ્રાફ્ટ સેલ એગ્રિમેન્ટ: પ્રોજેકટ માટે વેચાણ કરારની નમૂનાનું એગ્રિમેન્ટ ઉપલબ્ધ છે, જેથી ખરીદદારોના હિતોની beforehand જાણકારી મેળવી શકાય.
- ટાઇટલ સર્ટિફિકેટ: આખા પ્રોજેકટ માટે જમીનના માલિકીના અધિકાર અંગેની સંપૂર્ણ માહિતી પૂરી પાડનાર ટાઇટલ સર્ટિફિકેટ ઉપલબ્ધ છે.
RERA કેવી રીતે પ્રોજેકટના બાંધકામની પ્રગતિને રજૂ કરે છે?
RERA ના ફોર્મ 1 મારફતે આર્કિટેકટ દ્વારા બાંધકામના તબક્કાની વિગતો મળી શકે છે. આમાં પ્રોજેક્ટની શરૂઆત અને પૂર્ણતાની તારીખ, બાંધકામની હાલની સ્થિતિ અને આગાહીપૂર્ણ પૂર્ણતાની તારીખ જેવી માહિતી મળી શકે છે.
બિલ્ડરે બાંધકામમાં કરેલા કુલ ખર્ચ અને બાકી રહેલા ખર્ચની માહિતી કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય?
RERA ના ફોર્મ 2 અને ફોર્મ 3 દ્વારા બાંધકામના કુલ ખર્ચ, અત્યાર સુધીના ખર્ચ અને બાકી રહેલા ખર્ચની જાણકારી મળે છે.
ફોર્મ 2: આર્કિટેકટ દ્વારા બાંધકામના તબક્કાની વિગતો પૂરી પાડે છે.
ફોર્મ 3: ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ દ્વારા બિલ્ડર દ્વારા બાંધકામ માટે કેવો ખર્ચ થયો છે તે અંગેનું પ્રમાણપત્ર આપે છે. ફોર્મ
2A: ડિઝાઇન અને ફક્ત મકાનની અંદર ઊંચાઈની અને દાવાની વિગતો પૂરી પાડે છે.
ફોર્મ 5: વાર્ષિક ઓડિટ રિપોર્ટ તરીકે પ્રોજેકટના નાણાકીય પાત્રતાની વિગતો આપે છે, જેથી બાંધકામમાં કેટલી મર્યાદા છે તે જાણી શકાય.
બિલ્ડર સામે વિવાદ કે વિલંબમાં RERA શું મદદરૂપ થાય છે?
RERA મકાનદારોને સમાધાન (Conciliation) અને ફરિયાદ (Complaint) પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા મદદ આપે છે. તાજેતરમાં RERA એ કર્મચારી સંખ્યામાં વધારો કર્યો છે જેથી ઝડપી પ્રક્રિયા થાય અને વિવાદોને વહેલી તકે સમાધાન કરી શકાય.
અન્ય મહત્ત્વપૂર્ણ મુદ્દા:
- RERA નો એક વિશિષ્ટ પ્રભાવ: પહેલાં બિલ્ડર્સ ઘણીવાર એક પ્રોજેકટનો ફંડ અન્ય પ્રોજેક્ટમાં વાપરતા, પરંતુ હવે RERA હેઠળ દરેક પ્રોજેકટ માટે એક અલગ બેન્ક એકાઉન્ટ ખુલ્લું રાખવું ફરજિયાત છે. દરેક પ્રોજેકટ માટે અલગ ખાતામાંથી ફંડ ઉપાડવું, તે બાંધકામના પુરાવા મુજબ હોવું જોઈએ. અને આ નિર્ણય એન્જિનિયર, આર્કિટેકટ અને ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ દ્વારા પ્રમાણિત છે.
- ત્રિમાસિક અપડેટ અને વાર્ષિક ઓડિટ રિપોર્ટ: RERA હેઠળ બિલ્ડરોને ટ્રિમાસિક અપડેટ અપલોડ કરવા અને નાણાકીય વર્ષના અંતે 6 મહિનામાં વાર્ષિક ઓડિટ રિપોર્ટ જમા કરવાનું ફરજિયાત છે.
- પ્રોફેશનલ્સની વિગતો: RERA પોર્ટલમાં પ્રોજેકટ સાથે જોડાયેલા આર્કિટેકટ, ઇજનેરો, એજન્ટ્સ અને ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ્સની માહિતી પણ ઉપલબ્ધ છે, જેથી ખરીદદારો તેમના અનુભવ અને પાત્રતા વિશે માહિતગાર થાય.
- કાર્પેટ વિસ્તાર પર મજબૂરી: RERA હેઠળ બિલ્ડરો હવે ખરીદદારોને ફક્ત કાર્પેટ વિસ્તાર (જે જગ્યા ખરીદદારો વાપરી શકે) ના આધારે જ વચન આપે છે. અગાઉ બિલ્ડરો બિલ્ટઅપ અને સુપર બિલ્ટઅપ વિસ્તારના નામે વ્યક્તિને ભ્રમમાં મૂકતા, જે હવે RERA નિયમન દ્વારા ટાળો છે.
નિષ્કર્ષ: "વિશ્લેષણ અને જાણકારી પર આધારિત નિર્ણય સચોટ હોય છે" –મોટાં મહાનુભાવોએ કહ્યું છે કે, સચોટ માહિતી પર આધારિત નિર્ણય વધુ સુરક્ષિત હોય છે. RERA દ્વારા મળતી દરેક માહિતી ખરીદદારોને સાચો અને ચોક્કસ નિર્ણય લેવા માટે સક્ષમ બનાવે છે કે તેઓ તેમના જીવનભરનો બચત કોઈ પ્રોજેકટમાં રોકવી છે કે નહીં. સતર્ક રહો અને સુરક્ષિત રહો. હેપ્પી ઇન્વેસ્ટિંગ!