15 October, 2023 04:34 PM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
એપીજે અબ્દુલ કલામની ફાઇલ તસવીર
દર વર્ષે 15 ઑક્ટોબરના રોજ વિશ્વ વિદ્યાર્થી દિવસ (World Student Day 2023) ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામ (Dr. APJ Abdul Kalam)ના શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર યોગદાનના સન્માનમાં ઊજવવામાં આવે છે. મહાન વિચારક, લેખક અને વૈજ્ઞાનિક કલામ સાહેબની આજે 92મી જન્મજયંતિ છે. ભારતના મિસાઈલ મેન તરીકે જાણીતા ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામ દેશના 11મા રાષ્ટ્રપતિ, પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક, શિક્ષક અને લેખક હતા. શિક્ષક તરીકે તેઓ હંમેશા વિદ્યાર્થીઓ સાથે જોડાયેલા રહ્યા અને તેમને આગળ વધવાની પ્રેરણા આપતા રહ્યા. વિદ્યાર્થીઓ સાથેના આ બંધનને ઊજવવા માટે વિશ્વ વિદ્યાર્થી દિવસ દર વર્ષે 15 ઑક્ટોબરે ઉજવવામાં આવે છે.
ડૉ. કલામ સાહેબની શિક્ષણ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા એટલી અતૂટ હતી કે ભારતના રાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો તેમનો કાર્યકાળ પૂરો કર્યા પછી તરત જ તેઓ શિક્ષક તરીકે વિદ્યાર્થીઓમાં પાછા ફર્યા હતા. તેમનું માનવું હતું કે શિક્ષકો વિદ્યાર્થીઓના ચારિત્ર્ય ઘડતરમાં, માનવીય મૂલ્યો કેળવવામાં, ટેકનોલોજી દ્વારા તેમની શીખવાની ક્ષમતા વધારવામાં અને આત્મવિશ્વાસ વધારવામાં અને આ રીતે ભવિષ્યનો સ્પર્ધાત્મક સામનો કરવા માટે તેમને સજ્જ કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
પીએમ મોદીએ ડૉ. એપીજે અબ્દુલ કલામને શ્રદ્ધાંજલિ આપી
આ પ્રસંગે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (PM Narendra Modi)એ વૈજ્ઞાનિક અને ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી અને સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ `X` (અગાઉ ટ્વિટર) પર લખ્યું હતું કે, “ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. તેમના નમ્ર વર્તન અને અસાધારણ વૈજ્ઞાનિક પ્રતિભાને કારણે લોકો દ્વારા પ્રિય હતા. એપીજે અબ્દુલ કલામ જીને તેમની જન્મજયંતિ પર શ્રદ્ધાંજલિ. રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં તેમના અનુપમ યોગદાનને હંમેશા આદર સાથે યાદ કરવામાં આવશે.”
માત્ર 8 વર્ષની ઉંમરે સ્ટેશન પર અખબારો વેચ્યા
અવુલ પાકિર જૈનુલાબ્દીન અબ્દુલ કલામ (APJ Abdul Kalam)નો જન્મ 15 ઑક્ટોબર, 1931ના રોજ તામિલનાડુના રામેશ્વરમના એક ગરીબ પરિવારમાં થયો હતો. તેના પિતા માછીમારોને બોટ ભાડે આપતા હતા. કલામે પોતે બાળપણમાં ઘણો સંઘર્ષ કર્યો હતો. 1939 બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન, તેમણે રામેશ્વરમ રેલવે સ્ટેશન પર આમલીના બીજ વેચવાથી લઈને અખબાર સુધીનું કામ કર્યું હતું. તે સમયે તેની ઉંમર માત્ર 8 વર્ષની હતી. તે નાનપણથી જ અભ્યાસમાં સારો હતો, તેથી તેના પિતાએ પણ તેને બહાર જઈને અભ્યાસ કરવાની છૂટ આપી હતી.
પાયલોટ બનવા માગતા હતા કલામ સાહેબ
તેમના પિતા ઈચ્છતા હતા કે તેઓ મોટા થઈને કલેક્ટર બને, જ્યારે તેમનું સ્વપ્ન પાઈલટ બનવાનું હતું, પરંતુ પારિવારિક કારણોસર તેમને ઋષિકેશ જવું પડ્યું, જ્યાં સ્વામી શિવાનંદના માર્ગદર્શન હેઠળ વિજ્ઞાનની યાત્રા શરૂ થઈ અને તેઓ દેશના મહાન વૈજ્ઞાનિક બન્યા. તેમણે મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજીમાંથી એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યો અને 1958માં સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO)માં જોડાયા. ભારત મિસાઈલ પ્રોગ્રામમાં અગ્રણી દેશોમાંનો એક બનવામાં ડૉ. કલામનું મોટું યોગદાન હતું. તેમના અસાધારણ યોગદાન માટે, તેમને 1990માં પદ્મ વિભૂષણ અને 1997માં ભારત રત્નથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિએ ભારતના એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ સંશોધનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, તેઓ દેશના પ્રથમ પરમાણુ પરીક્ષણ, સ્માઇલિંગ બુદ્ધા દરમિયાન હાજર હતા. પાછળથી તેમણે પ્રોજેક્ટ ડેવિલ અને પ્રોજેક્ટ વેલિયન્ટનું નેતૃત્વ કર્યું, જેનો હેતુ સફળ SLV પ્રોગ્રામની ટેક્નોલોજી પર આધારિત બેલિસ્ટિક મિસાઇલો વિકસાવવાનો હતો. વર્ષોથી, ડૉ. કલામ ડિરેક્ટર તરીકે ભારતના અદ્યતન મિસાઇલ પ્રોગ્રામનો એક અભિન્ન ભાગ બની ગયા હતા.