27 January, 2025 05:39 PM IST | Dehradun | Gujarati Mid-day Online Correspondent
યુનિફૉર્મ સિવિલ કોડ (તસવીર સૌજન્ય મિડ-ડે)
સમાન નાગરિક સંહિતા એટલે કે UCC આજથી ઉત્તરાખંડમાં લાગુ પાડી દેવામાં આવ્યું છે. સીએમ પુષ્કર સિંહ ધામીએ ઑફિશિયલ પોર્ટલ લૉન્ચ કરતાં આની જાહેરાત કરી દીધી છે. UCC લાગુ પાડનાર ઉત્તરાખંડ હવે ભારતનું પહેલું રાજ્ય બની ગયું છે.
ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા એટલે કે UCC કાયદો આજે એટલે કે સોમવારથી લાગુ પાડવામાં આવ્યો છે. મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામી (Pushkar Singh Dhami)એ ઑફિશિયલ પોર્ટલ લૉન્ચ કરતાં જાહેરાત કરી દીધી છે. યૂસીસી (Uniform Civil Code) લાગુ પાડનાર ઉત્તરાખંડ હવે ભારતનું સૌથી પહેલું રાજ્ય બની ગયું છે. 27 જાન્યુઆરીના રોજ યૂસીસી લાગુ પાડવાની તારીખ પહેલાથી જ નક્કી કરવામાં આવી હતી.
યુસીસી પોર્ટલ લોન્ચ કરતી વખતે, પુષ્કર સિંહ ધામીએ કહ્યું, `આજનો દિવસ ફક્ત ઉત્તરાખંડ માટે જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશ માટે ઐતિહાસિક દિવસ છે.` ટીમે ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવામાં ખૂબ મહેનત કરી છે. અમે જનતાને આપેલું વચન પૂર્ણ કર્યું છે. યુસીસી કોઈપણ ધર્મની વિરુદ્ધ નથી, પરંતુ તે હવે રાજ્યમાં તમામ ધર્મોની મહિલાઓને સમાન અધિકારો પ્રદાન કરશે. યુસીસી દ્વારા મહિલાઓને સશક્ત બનાવવામાં આવશે. હલાલા પ્રથા, બહુપત્નીત્વ અને બાળ લગ્ન પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
યુસીસીનો અમલ કરતી વખતે સીએમ ધામીએ કહ્યું કે આ કાયદો સમાજમાં એકરૂપતા લાવશે અને તમામ નાગરિકો માટે સમાન અધિકારો અને જવાબદારીઓ નક્કી કરવામાં આવશે. સમાન નાગરિક સંહિતા હેઠળ, જાતિ, ધર્મ, લિંગ વગેરેના આધારે ભેદભાવ રાખતા વ્યક્તિગત નાગરિક બાબતોને લગતા તમામ કાયદાઓમાં એકરૂપતા લાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે.
ભાજપે 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ઉત્તરાખંડમાં યુસીસીના અમલીકરણને એક મુખ્ય ચૂંટણી વચન આપ્યું હતું. મુખ્યમંત્રી પદ સંભાળતાની સાથે જ, પુષ્કર સિંહ ધામીના નેતૃત્વમાં મળેલી પહેલી જ કેબિનેટ બેઠકમાં, યુસીસી પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપવામાં આવી અને તેનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવા માટે નિષ્ણાત સમિતિની રચનાને મંજૂરી આપવામાં આવી.
ઉત્તરાખંડ યુસીસી લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસો, લિવ-ઇન સંબંધો અને અન્ય સંબંધિત બાબતોનું નિયમન કરશે. યુસીસી બધા ધર્મોમાં પુરુષો અને સ્ત્રીઓ માટે સમાન લગ્ન વય, આધારો અને છૂટાછેડા માટેની પ્રક્રિયાઓ નક્કી કરે છે, જ્યારે બહુપત્નીત્વ અને હલાલા પર પ્રતિબંધ મૂકે છે.
૨૭ મે ૨૦૨૨ ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટના નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ રંજના પ્રકાશ દેસાઈના અધ્યક્ષપદે એક નિષ્ણાત સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી, જેણે લગભગ દોઢ વર્ષમાં વિવિધ વિભાગો સાથેની ચર્ચાના આધારે ચાર ભાગમાં તૈયાર કરેલો પોતાનો અહેવાલ ૨૭ મે ૨૦૨૨ ના રોજ રાજ્ય સરકારને સુપરત કર્યો હતો. ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૪. અહેવાલના આધારે, યુસીસી બિલ 7 ફેબ્રુઆરી 2024 ના રોજ વિધાનસભાના ખાસ સત્રમાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું અને એક મહિના પછી, 12 માર્ચ 2024 ના રોજ, રાષ્ટ્રપતિએ પણ તેને મંજૂરી આપી હતી.