ભાવ ૨૦૨૫ કળા અને સંસ્કૃતિનો મહાકુંભ: ભારતના સૌથી મોટા કલા અને સંસ્કૃતિ સંમેલન વિશે જાણવા જેવા 10 તથ્યો

22 January, 2025 08:40 PM IST  |  Prayagraj | Gujarati Mid-day Online Correspondent

Mahakumbh of Art and Culture 2025: ભારતીય સંસ્કૃતિ અને કલાકારોને બિનશરતી સમર્થન આપતા, માનનીય કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ અને પર્યટન મંત્રી શ્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત પણ આ સમિટમાં હાજર રહેશે.

આ વર્ષે ભારતના સૌથી મોટા કલા અને સાંસ્કૃતિક ઉત્સવ વિશે તમારે જાણવા જેવી 10 હકીકતો અહીં છે

પદ્મશ્રી મંજમ્મા જોગથી અને સુશાંત દિગ્ગીકર, જેઓ રાની કો-હે-નૂર તરીકે જાણીતા છે, તેમની સાથે પ્રદર્શન અને વાતચીત દ્વારા ભારતની કલા અને સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓને સમૃદ્ધ બનાવવામાં ટ્રાન્સ કલાકારો અને સમુદાયોના અનન્ય યોગદાનની ઉજવણી અને પ્રશંસા; આ થી લઈને પદ્મ વિભૂષણ સોનલ માનસિંહ, પદ્મશ્રી ઉમા મહેશ્વરી સુધી; પદ્મશ્રી ઓમપ્રકાશ શર્મા, પદ્મશ્રી વામન કેન્દ્રે, 93 વર્ષીય વીણા વાદક આર. વિશ્વેશ્વરન અને ૮૮ વર્ષીય પીઢ મૃદંગમ વિદ્વાન એ.વી. આનંદ જેવા ઉસ્તાદોના 70 થી વધુ પ્રખ્યાત પ્રસ્તુતિ, વ્યાખ્યાનો અને વાર્તાલાપના સાક્ષી બન્યા પછી; પરંપરાગત કલા સ્વરૂપો જ નહીં પરંતુ સમકાલીન કલાની પણ એક વિશેષ પ્રકારની ઉજવણી હોવાથી, તેની ત્રીજી આવૃત્તિમાં, ૨૩ થી ૨૬ જાન્યુઆરી દરમિયાન આર્ટ ઓફ લિવિંગ ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ખાતે યોજાનાર ભાવ અભિવ્યક્તિ સમિટ ૨૦૨૫, સેન્ટરની મુલાકાત લેનારા ૬૦૦ પ્રતિનિધિઓ અને કલાકારો માટે એક અનોખો અને મનોરંજક અનુભવ હશે, જેઓ તેમની કલામાં ડૂબી જશે, એકબીજાને પ્રસ્તુત કરશે, શીખવશે અને એકબીજા પાસેથી કંઈક અનોખું શીખશે.

1- દિગ્ગજોની અસાધારણ પ્રસ્તુતિ શ્રેણી

આ વર્ષે, ભાવમાં વ્યાખ્યાનો અને પ્રસ્તુતિ પદ્મ વિભૂષણ સોનલ માનસિંહ, પદ્મશ્રી ઉમા મહેશ્વરી, પદ્મશ્રી ઓમપ્રકાશ શર્મા, પદ્મશ્રી વામન કેન્દ્રે, 93 વર્ષીય વીણા વાદક આર. દ્વારા પ્રદર્શન કરવામાં આવશે. વિશ્વેશ્વરન અને ૮૮ વર્ષીય મૃદંગમ દિગ્ગજ વિદ્વાન એ.વી. જેમ કે દિગ્ગજોનો સમાવેશ થાય છે. આનંદ, મૃદંગ વગાડનારા થોડા ડાબા હાથના પર્કશનિસ્ટ્સમાંના એક; વિશ્વની પ્રથમ વ્યાવસાયિક મહિલા તબલા નિષ્ણાંત, અનુરાધા પાલ; પ્રખ્યાત વીણાવાદક આર વિશ્વેશ્વરન; કુચીપુડીની દંતકથા સુનંદા દેવી; કર્ણાટક ડોયલ રત્નમ રાજમ શંકર; કથક દંતકથા મનીષા સાઠે; કવિ, લેખક અને પત્રકાર આલોક શ્રીવાસ્તવ; લોક વાર્તાકાર ડૉ. ગણેશ ચંદનશિવ અને અન્ય દિગ્ગજ.

2- ભારતના મહાન કલાકારો અને ઉભરતી પ્રતિભાઓ અને ઉમેદવારોનો સંગમ

ફક્ત સાંસ્કૃતિક અને શાસ્ત્રીય કલા ઉત્સવો સાથે સંકળાયેલા વર્ગથી દૂર, ભાવ આ ત્રણ દિવસીય કાર્યક્રમમાં અનુભવી કલાકારો, દિગ્ગજો અને ઉભરતા કલાકારો, નિષ્ઠાવાન ઉમેદવારો અને વિદ્યાર્થીઓને એક મંચ પર લાવે છે જ્યાં તેઓ તેમની કલાના મહિમાને વહેંચે કરે છે અને તેનો આનંદ માણે છે.

3- સમકાલીન કલા સ્વરૂપોને પણ સ્થાન મળશે

ખરેખર વિશેષ, આ મહોત્સવમાં સમકાલીન કલાકારો પણ તેમના કાર્યની ચર્ચા અને પ્રસ્તુતિ કરશે, જેમાં અદિતિ મંગલદાસ જેવા કલાકારોનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ શાસ્ત્રીય કથક તેમજ કથક પર આધારિત સમકાલીન નૃત્ય માટે જાણીતા છે.

4- ભાવ એક્સ્પો 2025- ભારતીય હસ્તકલા અને પ્રદર્શન કલાનું શ્રેષ્ઠ અન્વેષણ કરવાની અને શીખવાની તક

ભાવ એક્સ્પો 2025 માં સ્વદેશી ઉદ્યોગસાહસિકો અને કલાકારોના કાર્યો પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે જે સમૃદ્ધ ભારતીય કારીગરીના વારસા ના રક્ષણ અને પ્રોત્સાહન માટે પ્રતિબદ્ધ છે. એટલું જ નહીં, આ એક્સ્પો તમને મધુબનીથી લઈને કલમકારી, કેરળ ભીંતચિત્રો, વરલી, ગોંડ કલા, પટ્ટાચિત્ર, મૈસુર ચિત્રો સુધીની વિવિધ કલાત્મક શૈલીઓ વિશે શીખવા માટે નિષ્ણાતો સાથે ખરીદીના અનોખા અનુભવો અને કાર્યશાળા પણ પ્રદાન કરશે. ઉત્કૃષ્ટ હસ્તકલા, હાથવણાટ, સૌંદર્ય પ્રસાધનો, એસેસરીઝ, વસ્ત્રો, સુશોભન વસ્તુઓ અને પરંપરાગત સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓના ભવ્ય શોભાયાત્રામાં ખોવાઈ જશો.

ભારતના સાંસ્કૃતિક વારસાના આકર્ષક પ્રદર્શનમાં, તમે મંત્રમુગ્ધ કરનાર આદિવાસી નૃત્ય પ્રદર્શન, કર્ણાટક સંગીતની ઉજવણી કરતા ભાવનાત્મક ત્યાગરાજ આરાધના, કેરળના રહસ્યમય મુથપ્પન થેયમ અને પ્રાચીન શાણપણ અને તેની આધુનિક સુસંગતતા દર્શાવતું જ્ઞાનવર્ધક સંસ્કૃત પ્રદર્શનથી લઈને બધું જ અનુભવશો!

5- 20 સંગીતનાં વાદ્યો અને લોક અને શાસ્ત્રીય નૃત્ય શૈલીઓનું મિશ્રણ

- ભાવમાં તબલા, પખવાજ, મૃદંગમ, ઢોલક, સારંગી, હાર્મોનિયમ, સિતાર, વીણા, વાંસળી, સેક્સોફોન અને જિયો શ્રેડ સહિત 20 થી વધુ વાદ્યોનું મંત્રમુગ્ધ કરનારું મિશ્રણ રજૂ કરવામાં આવશે.

- શિખર પર રજૂ કરાયેલી નૃત્ય શૈલીઓમાં કથક, ભરતનાટ્યમ, કુચીપુડી, ઓડિસી, મોહિનીઅટ્ટમ, કથકલી, સત્તરિયા અને મણિપુરીનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે છાઉ, લાવણી, ગરબા અને મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટકના 7-8 અન્ય લોકનૃત્યોનો પણ સમાવેશ થાય છે.

કલા સ્વરૂપોનું પુનરુત્થાન - ભાવમાં આપણે મધ્યપ્રદેશના લોકનૃત્ય-નાટક, માચ વિશે શીખીશું, જે પરંપરાગત રીતે પુરુષો દ્વારા રજૂ કરવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે મહિલા સહભાગીઓ સાથે. માચ ખરેખર એક અનોખી અને લુપ્ત થતી લોક પરંપરા છે.

6- ભારતની સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓમાં ટ્રાન્સ સમુદાયના યોગદાનની ઉજવણી

ટ્રાન્સ સમુદાયના સંગીત અને સંસ્કૃતિમાં ખાસ યોગદાનને માન્યતા આપવા માટે, પદ્મશ્રી મંજમ્મા જોગતી, જેમણે જોગતી નૃત્ય પરંપરાને વૈશ્વિક મંચ પર પહોંચાડી છે અને કર્ણાટક જનપદ અકાદમીની પ્રથમ ટ્રાન્સ પ્રમુખ બની છે, આ સમિટમાં હાજર રહેશે. સુશાંત દિવગિગર (રાણી કો-હે-નૂર તરીકે જાણીતા) પણ સમુદાયના પ્રતિનિધિ તરીકે આ ઉત્સવમાં ભાગ લેશે. રાત્રિ દાસના નેતૃત્વ હેઠળ કોલકાતામાંથી 10 ટ્રાન્સજેન્ડર કલાકારો દ્વારા સપ્તમાતૃકા, એક ભરતનાટ્યમ પ્રદર્શન, ભાવના મંચ પર મનોરમ્ય પ્રસ્તુતિ આપશે.

7- કોઈ ઉંમર મર્યાદા નથી

ખરેખર ભાવ એ કલાત્મક વારસાનો એક શાશ્વત ઉત્સવ છે, જેમાં જુસ્સો અને પ્રતિભા ઉજવવામાં કોઈ વય મર્યાદા નહીં હોય તેથી ફક્ત 93 વર્ષીય વીણા કલાકારને કલાસારથી પુરસ્કાર નહીં કરે, પરંતુ ૮-૯ વર્ષના ઉભરતા બાળકોને તેમની અસાધારણ પ્રતિભા અને શીખવાની જિજ્ઞાસા દર્શાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે.

8- નાટ્યકલા સ્વરૂપોનું પ્રદર્શન

આ વર્ષે `ભાવ`માં થિયેટરના દિગ્ગજો અને કલાકારો પણ સામેલ થશે જેમણે લોક અને સમકાલીન સ્વરૂપોમાં થિયેટરને વિશ્વ મંચ પર પહોંચાડ્યું છે, જેમાં પદ્મશ્રી ઓમ પ્રકાશ શર્માનો સમાવેશ થાય છે, જે `માચ` રજૂ કરશે, જે મુખ્યત્વે પુરુષો દ્વારા રજૂ થતું થિયેટર સ્વરૂપ છે, શર્મા હવે તેમના માટે ખુલ્લું મુકી ચૂક્યા છે. મધ્યપ્રદેશના હૃદયમાંથી દુર્લભ દૈવી વાર્તાઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી મહિલા કલાકારો. પદ્મશ્રી બળવંત ઠાકુર, ભારતીય થિયેટર વ્યક્તિત્વ અને ડોગરી થિયેટરને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઓળખ અપાવવા માટે જાણીતા વિદ્વાન, અને થિયેટર પીઢ પદ્મશ્રી વામન કેન્દ્રે, ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર, NSD પણ હાજર રહેશે.

9- સંસ્કૃતિ અને આધ્યાત્મિકતાનું સંયોજન

ભાવ 2025 માત્ર એક સંસ્કૃતિક પ્રદર્શન માટેનો મંચ નહીં, પરંતુ કલાકારોને તેમ જઈને અને આત્મનિરીક્ષણ કરવાનો અનોખો અનુભવ પણ પ્રદાન કરે છે, જ્યાંથી તમામ સર્જનાત્મકતા જન્મે છે. આ વર્ષની થીમ - "આંતરિક શાંતિ અને બાહ્ય ગતિશીલતા" માં આ અભિગમ છવાઈ રહ્યો છે, કેન્દ્રીકરણ અને સર્જનાત્મકતા દ્વારા આધ્યાત્મિક કલાત્મકતાને નું પોષણ કરવાનો પરિપ્રેક્ષ્ય છે.

આ ઉત્સવ માટે દર એક દિવસ માટે અનોખી થીમ રહેશે:

24 જાન્યુઆરી – અભિવ્યક્તિ (પ્રકાશન)

25 જાન્યુઆરી – અધિગતિ (શિક્ષણની આનંદ)

26 જાન્યુઆરી – અનુભૂતિ (અનુભવ)

10- દૈવી સમીકરણો

ભાવમાં 30 કલાકારો દ્વારા નિર્મિત એક ભવ્ય સંગીત સંકલન અને દ્રશ્ય પ્રસ્તુતિ પણ સામેલ રહેશે, જેનું નેતૃત્વ પ્રસિદ્ધ સંગીતકાર ચિત્રવિણા રવિકિરણ કરશે, જેમણે સંગીત ક્ષેત્રમાં મોટી ઓળખ મેળવી છે.

kumbh mela prayagraj sri sri ravi shankar culture news hinduism uttar pradesh national news