રતન તાતા બાદ કોણ સંભાળશે તાતા ગ્રુપ?કઈ રીતે થશે ઉત્તરાધિકારીની પસંદગી, અટકળો શરૂ

ટાટાના બે મુખ્ય ટ્રસ્ટ છે - સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટ અને સર રતન તાતા ટ્રસ્ટ. આ બન્ને ટ્રસ્ટના સંયુક્તરૂપે ટાટા સમૂહની મૂળ કંપની ટાટા સન્સમાં લગભગ 52 ટકા ભાગીદારી છે. ટાટા સન્સની ટાટા ગ્રુપની કંપનીઓનું સંચાલન કરે છે.

રતન તાતાની તસવીરોનો કૉલાજ

ટાટાના બે મુખ્ય ટ્રસ્ટ છે - સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટ અને સર રતન તાતા ટ્રસ્ટ. આ બન્ને ટ્રસ્ટના સંયુક્તરૂપે ટાટા સમૂહની મૂળ કંપની ટાટા સન્સમાં લગભગ 52 ટકા ભાગીદારી છે. ટાટા સન્સની ટાટા ગ્રુપની કંપનીઓનું સંચાલન કરે છે. આ સમૂહ વિમાનનથી માંડીને એફએમસીસી સુધીના પોર્ટફોલિયોને સંભાળે છે.

દેશ અને દુનિયાના સૌથી મોટા ઉદ્યોગપતિઓમાંના એક રતન તાતાનું મુંબઈની એક હોસ્પિટલમાં નિધન થયું છે. તેઓ છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી હોસ્પિટલમાં દાખલ હતા. રતન તાતાએ એક વિશાળ વારસો છોડ્યો છે એક અંદાજ મુજબ, ટાટા જૂથની કુલ સંપત્તિ લગભગ 165 અબજ યુએસ ડોલર છે. રતન તાતાના નિધન બાદ હવે ચર્ચા એ છે કે તેમની વિરાસત કોણ સંભાળશે.

રતન તાતા કેટલા ટ્રસ્ટમાં સામેલ હતા?
રતન તાતાએ તેમના અનુગામીની નિમણૂક કરી ન હતી, આવી સ્થિતિમાં તેમના ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટીઓમાંથી એક અધ્યક્ષની પસંદગી કરવામાં આવશે. ટાટા ગ્રુપ પાસે બે મુખ્ય ટ્રસ્ટ છે - સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટ અને સર રતન તાતા ટ્રસ્ટ. આ બંને ટ્રસ્ટો સંયુક્ત રીતે ટાટા સન્સમાં લગભગ 52 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે, જે ટાટા ગ્રૂપની પેરેન્ટ કંપની ટાટા સન્સનું સંચાલન કરે છે. જૂથ ઉડ્ડયનથી લઈને FMCC સુધીના પોર્ટફોલિયોનું સંચાલન કરે છે. બંને ટ્રસ્ટમાં કુલ 13 ટ્રસ્ટીઓ છે. આ લોકો બંને ટ્રસ્ટમાં ટ્રસ્ટી છે. તેમાં ભૂતપૂર્વ સંરક્ષણ સચિવ વિજય સિંહ, ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રના દિગ્ગજ વેણુ શ્રીનિવાસન, રતન તાતાના સાવકા ભાઈ અને ટ્રેન્ટના ચેરમેન નોએલ ટાટા, ઉદ્યોગપતિ મેહલી મિસ્ત્રી અને વકીલ ડેરિયસ ખંભટ્ટાના નામનો સમાવેશ થાય છે.

આ ટ્રસ્ટમાં સામેલ અન્ય લોકોમાં સિટી ઈન્ડિયાના ભૂતપૂર્વ સીઈઓ પરમીત ઝવેરી, સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી અને રતન તાતાના નાના ભાઈ જીમી ટાટા અને જહાંગીર હોસ્પિટલના સીઈઓ જહાંગીર એચસી જહાંગીર સર રતન તાતા ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી છે.

આ ટ્રસ્ટોના અધ્યક્ષ કેવી રીતે ચૂંટાય છે?
ટાટા ટ્રસ્ટના વડા ટ્રસ્ટીઓમાં બહુમતી મતના આધારે ચૂંટાય છે. વિજય સિંહ અને વેણુ શ્રીનિવાસ આ બંને ટ્રસ્ટના ઉપાધ્યક્ષ છે. પરંતુ તેમાંથી કોઈ એક પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાય તેવી શક્યતાઓ પ્રમાણમાં ઓછી છે. જે વ્યક્તિને ટાટા ટ્રસ્ટના વડા બનાવવામાં આવે તેવી શક્યતા છે તે 67 વર્ષીય નોએલ ટાટા છે. નોએલની નિમણૂકથી પારસી સમુદાય પણ ખુશ થશે. રતન તાતા પારસી હતા. આ એ પણ સુનિશ્ચિત કરશે કે પારસી આ સંસ્થાનું નેતૃત્વ કરે. આ ટ્રસ્ટે નાણાકીય વર્ષ 2023માં 470 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું દાન આપ્યું હતું.

પારસી અગ્રતા
એ પણ એક ઐતિહાસિક હકીકત છે કે માત્ર પારસીઓએ ટાટા ટ્રસ્ટનો હવાલો સંભાળ્યો છે. જો કે, કેટલાકના નામમાં ટાટા નથી અને ટ્રસ્ટના સ્થાપક પરિવાર સાથે સીધો સંબંધ નથી. જો નોએલ ટાટા આ ટ્રસ્ટોના વડા તરીકે ચૂંટાય છે, તો તેઓ સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટના 11મા અધ્યક્ષ અને સર રતન તાતા ટ્રસ્ટના છઠ્ઠા અધ્યક્ષ બનશે. નોએલ ટાટા ગ્રૂપ સાથે ચાર દાયકાથી વધુ સમયથી જોડાયેલા છે. તેઓ ટ્રેન્ટ, ટાઇટન અને ટાટા સ્ટીલ સહિત છ મોટી કંપનીઓના બોર્ડમાં છે. તેમને 2019 માં સર રતન તાતા ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમને 2022 માં સર દોરાબજી ટાટા ટ્રસ્ટના બોર્ડમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા.

ટાટાનો કાર્યકાળ પૂરો થયા બાદ એવું માનવામાં આવતું હતું કે તેઓ ટાટા સન્સના ચેરમેનનું પદ સંભાળશે. પરંતુ નોએલના સાળા સાયરસ મિસ્ત્રી તેના પર મુકાયા હતા. ટાટા સન્સમાંથી સાયરસ મિસ્ત્રીની હકાલપટ્ટી પછી, ટીસીએસના સીઈઓ એન ચંદ્રશેખરન ટાટા સન્સના ચેરમેન બન્યા હતા અને રતન તાતા ક્યારેય સાથે જોવા મળ્યા ન હતા. બંનેએ પોતાની વચ્ચે અંતર જાળવી રાખ્યું હતું જો કે રતન તાતાના છેલ્લા દિવસોમાં તેમના સાવકા ભાઈ સાથેના સંબંધો ખૂબ જ સૌહાર્દપૂર્ણ બની ગયા હતા.