05 April, 2024 09:50 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
ફાઇલ તસવીર (તસવીર સૌજન્ય : સૈય્યદ સમીર અબેદી)
ઉનાળાની મોસમ અને મુંબઈ (Mumbai) શહેરમાં વધતા તાપમાન (Mumbai Weather)ને ધ્યાનમાં રાખીને, બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (Brihanmumbai Municipal Corporation - BMC)એ હીટ સ્ટ્રોક નિયંત્રણ (Heat Stroke In Mumbai) અને નિવારણ માટે માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે. BMC દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, નાગરિક સંસ્થાએ હીટ સ્ટ્રોકના દર્દીઓ માટે મોટી હોસ્પિટલો અને મેડિકલ કોલેજોમાં કોલ્ડ રૂમ સ્થાપ્યા છે.
બદલાતા હવામાનને ધ્યાનમાં રાખીને આરોગ્ય સુવિધાઓ પર પૂરતી દવાઓ ઉપલબ્ધ છે તેની ખાતરી કરવા માટે નાગરિક સંસ્થાએ દવાઓનો સ્ટોક પણ કર્યો છે. ૧૪ મોટી હોસ્પિટલો, જનરલ હોસ્પિટલો અને મેડિકલ કોલેજોમાં હીટ સ્ટ્રોકના દર્દીઓની સારવાર માટે સ્થાપિત કોલ્ડરૂમમાં બે-બે બેડ હશે. હાલમાં, BMCએ તેના ૧૦૩ હિંદુ હ્રદયસમ્રાટ બાળાસાહેબ ઠાકરે (Hindu Hridaysmrat Balasaheb Thackeray) `આપલા દાવખાના` (Aapla Davakhana) ને એર કંડિશનરથી સજ્જ કર્યા છે, એમ બીએમસીના નિવેદનમાં જણાવાયું છે.
નાગરિક તબીબી અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓને હીટ સ્ટ્રોકના નિયંત્રણ અને નિવારણ માટે તાલીમ આપવામાં આવી છે, તે જ સમયે મ્યુનિસિપલ કમિશનર ભૂષણ ગગરાણી (Bhushan Gagrani)એ નાગરિકોને સંભવિત હીટ સ્ટ્રોકનો સામનો કરવા માટે નિવારક કાળજી, આરોગ્યના પગલાં લેવા અપીલ કરી છે તેમ પણ નિવેદનમાં જણાવાયું છે.
એપ્રિલ અને મે તુલનાત્મક રીતે વધુ ગરમ હોય છે અને તેથી લોકો હીટ સ્ટ્રોકનો ભોગ બને છે. BMCના વરિષ્ઠ આરોગ્ય અધિકારી દક્ષા શાહ (Daksha Shah)એ જણાવ્યું હતું કે, નાગરિક સંસ્થા હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા માટે લેવામાં આવતી સાવચેતીઓ વિશે જાગૃતિ લાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)એ દરમિયાન, મહારાષ્ટ્રના કેટલાક ભાગોમાં હીટ સ્ટ્રોક અંગે નાગરિકોને ચેતવણી આપી છે. આજે એટલે કે પાંચ એપ્રિલે અને આવતીકાલે છ એપ્રિલ માટે યલો એલર્ટ જારી કર્યું છે. વિદર્ભ પ્રદેશમાં ચાર એપ્રિલે મહત્તમ તાપમાન ૩૯ ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ૪૨ ડિગ્રી સેલ્સિયસની રેન્જમાં રહ્યું હતું, જે સામાન્ય કરતાં વધુ છે.
મહારાષ્ટ્ર (Maharashtra)ના અનેક જિલ્લાઓ આકરી ગરમીથી ત્રસ્ત છે. IMD એ ચાર એપ્રિલના રોજ જણાવ્યું હતું કે, પ્રદેશમાં આગામી ત્રણ દિવસ માટે મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાનમાં કોઈ મોટો ફેરફાર નથી, જેમાં થોડો વધારો થશે. તે યવતમાલ (Yavatmal), ચંદ્રપુર (Chandrapur), વર્ધા (Wardha) અને અકોલા (Akola) સહિતના મહારાષ્ટ્રના કેટલાક જિલ્લાઓ માટે યલો એલર્ટ પણ જારી કરે છે.
માર્ચની શરૂઆતથી મુંબઈ સહિત મહારાષ્ટ્રના કેટલાક ભાગોમાં તાપમાનમાં સતત વધારો જોવા મળી રહ્યો હોવાથી, જાહેર આરોગ્ય પર હીટ સ્ટ્રોકની અસર અંગે ચિંતા વધી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે, હીટ સ્ટ્રોક, એક ગંભીર ગરમી-સંબંધિત બીમારી છે. જે ઊંચા તાપમાનના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી, ખાસ કરીને નબળા વેન્ટિલેશન અથવા ચુસ્ત કપડાં પહેર્યા હોય ત્યારે થઈ શકે છે. હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણોમાં થાક, શુષ્ક ત્વચા, ભૂખ ન લાગવી, ચક્કર આવવું અને અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિનો સમાવેશ થાય છે. સારવાર ન કરવામાં આવે તો, હીટ સ્ટ્રોક વધતા બ્લડ પ્રેશર, માનસિક બીમારી અને ડિહાઇડ્રેશન જેવી તકલીફો તરફ દોરી શકે છે.