24 January, 2025 06:06 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
પ્રતીકાત્મક તસવીર સૌજન્ય: એઆઈ
પુણેમાં ગુઈલેન બૈરી સિન્ડ્રોમ (GBS)ના સતત નવા કેસ સામે આવી રહ્યા છે. ડૉક્ટર્સે કહ્યું કે જીબીએસ એક દુર્લભ સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ છે. જેનાથી એકાએક માંસપેશીઓમાં નબળાઈ આવી જાય છે. પ્રભાવિત લોકોના અંગોમાં ગંભીર નબળાઈ જેવા લક્ષણ હોય છે.
મહારાષ્ટ્રમાં ગુઈલેન-બૈરે સિન્ડ્રોમ (GBS)ના એક દિવસમાં 8 નવા કેસ મળી રહ્યા છે. આની સાથે રાજ્યમાં ઉક્ત રોગથી પ્રભાવિત થનારા દર્દીઓની સંખ્યા 67 સુધી પહોંચી ગઈ છે. વર્તમાનમાં પુણેમાં GBSના સૌથી વધારે દર્દી છે, જેના પછી અહીં લોકોમાં ડર ફેલાઈ ગયો છે. બુધવાર સુધી બીમારીથી સંક્રમિત થનારાઓની સંખ્યા 59 હતી.
શું છે GBS
જીબીએસ એક દુર્લભ ઓટોઇમ્યુન ડિસઓર્ડર છે. આમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ભૂલથી ચેતાઓ પર હુમલો કરે છે. તે ચેતાના ભાગોને નુકસાન પહોંચાડે છે અને સ્નાયુઓની નબળાઇ, ઝણઝણાટ, સંતુલન ગુમાવવા અને લકવોનું કારણ બને છે.
૧૩ દર્દીઓ વેન્ટિલેટર પર છે
આરોગ્ય વિભાગ પાસેથી મળેલી માહિતી અનુસાર, પુણે ગ્રામ્યમાં 39 દર્દીઓ, પુણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 13, પિંપરી ચિંચવડ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 12 અને 3 દર્દીઓ અન્ય જિલ્લાના છે. આમાં 43 પુરુષો અને 24 મહિલાઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમાંથી 13 દર્દીઓને વેન્ટિલેટર પર રાખવામાં આવ્યા છે. ૧૯ વર્ષ સુધીની ઉંમરના કુલ ૩૩ લોકો અસરગ્રસ્ત છે. ૨૦ થી ૮૦ વર્ષની વયના કુલ ૩૪ દર્દીઓ આ રોગથી પ્રભાવિત થયા છે.
લોકોને અપીલ, ડરશો નહીં
આ રોગ અંગે મહારાષ્ટ્રના નાયબ મુખ્યમંત્રી અજિત પવારે કહ્યું કે આ રોગને કોઈપણ ભય વિના યોગ્ય સારવારથી નિયંત્રિત કરી શકાય છે. તેમણે નાગરિકોને ડરવાની અપીલ કરી. ચેપમાં અચાનક થયેલા વધારાને તપાસવા માટે એક રેપિડ રિસ્પોન્સ ટીમ (RRT) ની રચના કરવામાં આવી છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, GBS ના પહેલા શંકાસ્પદ કેસમાં 64 વર્ષીય મહિલાનું મૃત્યુ થયું છે.
GBS ના લક્ષણો
ડોક્ટરોએ કહ્યું કે તે એક ચેપી રોગ છે, અને સામાન્ય રીતે વાયરલ અથવા બેક્ટેરિયલ ચેપ પછી થાય છે. રસીકરણ પછી પણ આ થઈ શકે છે. દર્દીઓ ઘણીવાર બે અઠવાડિયામાં શ્વસનતંત્ર (તાવ, ઉધરસ, વહેતું નાક) અથવા જઠરાંત્રિય ચેપ (પેટમાં દુખાવો, ઝાડા) ના લક્ષણોની જાણ કરે છે. પગ અને હાથમાં ઝડપથી વિકસતી ગંભીર નબળાઈના ક્લિનિકલ લક્ષણો GBS ની શંકા પેદા કરે છે.
પુણેમાં હાલમાં GBS નું કારણ શું છે?
હાલમાં પુણેમાં GBS ના વધતા કેસ પાછળ કેમ્પાયલોબેક્ટર જેજુની છે. કેમ્પાયલોબેક્ટર જેજુની એક સર્પાકાર આકારનું, ગ્રામ-નેગેટિવ બેક્ટેરિયમ છે જે વિશ્વભરમાં ખોરાકજન્ય ગેસ્ટ્રોએન્ટેરિટિસનું મુખ્ય કારણ છે. તે સામાન્ય રીતે પ્રાણીઓના આંતરડામાં જોવા મળે છે, ખાસ કરીને મરઘાંમાં, અને દૂષિત અથવા ઓછું રાંધેલું માંસ, પાશ્ચરાઇઝ્ડ ડેરી ઉત્પાદનો અથવા શુદ્ધ ન કરાયેલ પાણીના સેવન દ્વારા મનુષ્યોમાં ફેલાય છે.
કેમ્પીલોબેક્ટેરિઓસિસ તરીકે ઓળખાતા સી. જેજુની દ્વારા થતો ચેપ સામાન્ય રીતે ઝાડા (ક્યારેક લોહીવાળું), પેટમાં ખેંચાણ, તાવ, ઉબકા અને ઉલટી તરીકે પ્રગટ થાય છે. લક્ષણો સામાન્ય રીતે સંપર્ક પછી 2-5 દિવસ પછી દેખાય છે અને લગભગ એક અઠવાડિયા સુધી રહે છે. જ્યારે મોટાભાગના કેસો સારવાર વિના ઠીક થઈ જાય છે, ત્યારે ગંભીર ચેપ, ડિહાઇડ્રેશન અથવા ગૂંચવણો માટે એઝિથ્રોમાસીન અથવા સિપ્રોફ્લોક્સાસીન જેવા એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડી શકે છે.
એક મહત્વપૂર્ણ ચિંતા એ છે કે સી. જેજુનીનો ચેપ પછીની ગૂંચવણો સાથે સંબંધ છે, જેમ કે ગુઇલેન-બેરે સિન્ડ્રોમ (GBS), એક દુર્લભ સ્વયંપ્રતિરક્ષા વિકાર જે સ્નાયુઓની નબળાઇ અને લકવોનું કારણ બને છે. કેટલીક વ્યક્તિઓમાં પ્રતિક્રિયાશીલ સંધિવા પણ થઈ શકે છે.