18 November, 2024 09:00 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
શિરડી સાંઈબાબા મંદિર (ફાઇલ તસવીર)
બોમ્બે હાઈ કોર્ટની ઔરંગાબાદ બેન્ચે શિરડીમાં શ્રી સાંઈબાબા સંસ્થાન મંદિરમાં (Bombay HC on Shirdi Temple) ફૂલ અને માળા અર્પણ કરવાની વિધિ ફરી શરૂ કરવાની મંજૂરી આપી છે. COVID-19 રોગચાળા, સ્વચ્છતા અને કચરા વ્યવસ્થાપન અંગેની ચિંતાઓને કારણે આ ધાર્મિક વિધિ ત્રણ વર્ષથી વધુ સમય માટે મુલતવી રાખવામાં આવી હતી. મંદિરની એડ-હોક કમિટી અને ફૂલ વિક્રેતાઓ દ્વારા પ્રથા ફરી શરૂ કરવાની પરવાનગી માગતી અરજીઓને પગલે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
કોર્ટે અરજીઓની (Bombay HC on Shirdi Temple) સમીક્ષા કરી અને નક્કી કર્યું કે કચરાના નિકાલ માટે અસરકારક વ્યૂહરચના લાગુ કરવામાં આવે તો પ્રસાદને ફરીથી શરૂ કરવો યોગ્ય રહેશે. તે આરોગ્ય અને સ્વચ્છતાના ધોરણો સાથે સુસંગત છે તેની ખાતરી કરવા માટે આ પ્રથામાંથી ઉત્પન્ન થતા ફ્લોરલ વેસ્ટના વ્યવસ્થાપન અંગે એડ-હોક સમિતિએ નિર્ણયો ઝડપી લેવા જોઈએ તેવો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. 2020 માં રોગચાળા દરમિયાન સાવચેતી તરીકે ફૂલો ચઢાવવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. 2021 માં દાખલ કરાયેલી જાહેર હિતની અરજી (PIL) ને પગલે મંદિરના સંચાલનને પણ તપાસનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, જેણે શાસન વિશે ચિંતાઓ ઊભી કરી હતી. સપ્ટેમ્બર 2022માં કોર્ટે રાજ્ય સરકારને નવી મેનેજમેન્ટ કમિટી બનાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. ત્યાં સુધી મંદિરનું સંચાલન મુખ્ય જિલ્લા ન્યાયાધીશ, કલેક્ટર અને સંસ્થાના મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારીની બનેલી તદર્થ સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
સંસ્થાના એડવોકેટ અનિલ બજાજે હાઇલાઇટ (Bombay HC on Shirdi Temple) કર્યું હતું કે ભક્તો અને ફૂલ ખેડૂતો સહિત હિતધારકો સાથે પરામર્શ કર્યા પછી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. મંદિરના કર્મચારીઓ દ્વારા સંચાલિત ક્રેડિટ કો-ઓપરેટિવ સોસાયટી દ્વારા ફૂલોના સ્ત્રોતનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેથી પરિસરમાં વાજબી કિંમતો મળી રહે. બજાજે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે તે એક સ્વ-સહાય જૂથ સાથે અગાઉના સહયોગ પર વિચાર કરી રહી છે જેણે કચરાના વ્યવસ્થાપનના પડકારોનો સામનો કરવા માટે છોડવામાં આવેલા ફૂલોને અગરબત્તીઓમાં ફેરવ્યા હતા.
જોકે, તે સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું કે ઔપચારિક કચરાના નિકાલની યોજનાને આખરી ઓપ આપવાનો બાકી છે. મધ્યસ્થીનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા એડવોકેટ પીએસ તાલેકર દ્વારા વાંધો ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો, જેમણે દલીલ કરી હતી કે પુનઃપ્રારંભ ભક્તોને (Bombay HC on Shirdi Temple) હેરાન કરી શકે છે અને અનધિકૃત ફૂલ વિક્રેતાઓના પુનઃ ઉદભવ તરફ દોરી શકે છે. રાજ્યના વકીલ એ.બી. ગિરાસે પણ સ્વચ્છતા અને ગેરકાયદે વિક્રેતાઓ દ્વારા સંભવિત શોષણ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. આ ચિંતાઓ હોવા છતાં, કોર્ટે પ્રસાદની પુનઃસ્થાપનાને પ્રાથમિકતા આપી છે, અને કચરાના વ્યવસ્થાપનના મુદ્દાઓને સંબોધવા માટે એડ-હોક સમિતિ દ્વારા તાત્કાલિક પગલાં લેવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે. આ નિર્ણયનો ઉદ્દેશ લાંબા સમયથી ચાલતી પરંપરાને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો છે, સાથે સાથે તે જવાબદારીપૂર્વક અને ટકાઉ રીતે ચલાવવામાં આવે છે તેની પણ ખાતરી કરે છે.