01 November, 2023 08:22 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
લોકલ ટ્રેનની પ્રતીકાત્મક
બોમ્બે હાઈકોર્ટ (Bombay HC)એ લગભગ 25,438 મેન્ગ્રોવ્સને દૂર કરવાની મંજૂરી આપી છે. આ નિર્ણય પશ્ચિમ રેલવેની દહાણુ-વિરાર લાઇનને ચાર ગણી કરવાની યોજનાનો એક ભાગ છે. જોકે, મંજૂરી શરતો સાથે આપવામાં આવી છે.
ભારતીય સંઘની વિનંતીને ધ્યાનમાં લીધા બાદ કોર્ટે મંજૂરી આપી હતી. કેન્દ્ર (Central Government)એ દલીલ કરી હતી કે વર્તમાન લાઇન લાંબા અંતરની ટ્રેનો, માલવાહક સેવાઓ અને ઉપનગરીય સેવાઓથી ભરેલી છે. તેનો ઉપયોગ ક્ષમતાના 100 ટકાથી વધુ છે. કેન્દ્રએ વધુમાં કહ્યું કે આ લાઇન પરની લોકલ ટ્રેનો અત્યંત ભીડભાડવાળી છે અને આ સેક્શન પર વધુ ઉપનગરીય સેવાઓ ઉમેરવાનો કોઈ રસ્તો નથી.
રેલવે મંત્રાલયે (Railway Ministry) મુંબઈ રેલવે વિકાસ કૉર્પોરેશન (MRVC)ને દહાણુ-વિરાર લાઇનને ચાર ગણી કરવાની જવાબદારી સોંપી છે. આ પ્રોજેક્ટ મોટા MUTP III પ્રોજેક્ટનો એક ભાગ છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય સતત વધતી જતી પેસેન્જર ટ્રાફિક માગને સંબોધવાનો છે.
આ પ્રોજેક્ટના સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ કાર્યમાં વૈતરણા નદી પર અનુક્રમે 550 મીટર અને 450 મીટરની લંબાઈમાં ફેલાયેલા બ્રિજ નંબર 92 અને 93નું નિર્માણ સામેલ છે. આ બાંધકામ માટે 25,000 એકરથી વધુ મેન્ગ્રોવ્સને દૂર કરવાની જરૂર હતી. ત્રીજી અને ચોથી લાઇન હાલના ડબલ-લાઇન કોરિડોરની સમાંતર નાખવામાં આવશે.
પર્યાવરણ, વનીકરણ અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (MoEF&CC)એ 28 ફેબ્રુઆરી, 2022ના રોજ પ્રોજેક્ટ માટે ‘સૈદ્ધાંતિક’ મંજૂરી આપી હતી. આ મંજૂરી અનેક શરતોને આધીન હતી. આમાંની એક શરત 54 હેક્ટર જમીન પર વળતરયુક્ત વનીકરણ હતી. આ હેતુ માટે MRVCએ ફોરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટ પાસે એડવાન્સ પૈસા જમા કરાવવાના હતા.
એજન્સી ટ્રેકની બંને બાજુઓ પર પાથવે રોપશે, આદર્શ રીતે એક તરફ કુદરતી મેન્ગ્રોવ પ્રજાતિઓ સાથે સમુદ્રનો સામનો કરે છે અને બીજી બાજુ ખારી જમીન માટે યોગ્ય કાજુ અને કેસુરીના જેવી પ્રજાતિઓ વાવવાની શરત હતી. વધુમાં, એજન્સીએ દસ વર્ષ માટે વિવિધ વનસંવર્ધન પ્રજાતિઓના 25,000 કે તેથી વધુ રોપાઓ ઉગાડવાની જરૂર હતી.
13 મે, 2022ના રોજ MRVCએ વળતરરૂપ વનીકરણ માટે રૂા. 8,26,67,093 અને વૃક્ષો કાપવા માટે રૂા. 61,13,107 નાયબ વન સંરક્ષક, દહાણુ પાસે જમા કરાવ્યા હતા. એવન્યુ પ્લાન્ટેશનને રૂા. 14,36,41,278 ચૂકવવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત 25,000 વન જાતિના રોપાઓ ખરીદવા, નજીકના રહેવાસીઓને 12,500 રોપાઓનું વિતરણ અને દસ વર્ષની સંભાળ ખર્ચ માટે રૂા. 1,50,15,748 ચૂકવવામાં આવ્યા હતા.
OHE બ્રેકડાઉનને કારણે રેલ ટ્રાફિક ખોરવાયો
મુંબઈને અડીને આવેલા મહારાષ્ટ્રના પાલઘર જિલ્લામાં દહાણુ સ્ટેશન (Dahanu Road) પાસે ઓવરહેડ સાધનોમાં ખામી સર્જાતાં (OHE Breakdown) પશ્ચિમ રેલવે (Western Railway) માર્ગ પર ગુજરાત તરફ જતી તમામ ટ્રેનો લગભગ 12 કલાક માટે રોકી દેવામાં આવી હતી. મુંબઈ અને અમદાવાદ વચ્ચે સામાન્ય રીતે ટ્રેનની મુસાફરીમાં લગભગ આઠ કલાક લાગે છે. દહાણુ મુંબઈથી લગભગ 125 કિમી દૂર આવેલું છે, એમ અધિકારીઓએ બુધવારે જણાવ્યું હતું.
Bombay HC allows to cut thousands of mangroves for expansion of railway line between Virar-Dahanu