19 March, 2024 03:30 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
ધરપકડ માટે વાપરવામાં આવેલી પ્રતીકાત્મક ફાઈલ તસવીર
Two Arrested with Banned Tobacco: મહારાષ્ટ્રના નવી મુંબઈમાં પોલીસે પ્રતિબંધિત તમાકુ સાથે બે દાણચોરોની ધરપકડ કરી છે. પકડાયેલા તમાકુની કિંમત 10 લાખ રૂપિયાથી વધારે છે. પોલીસને દાણચોરો વિશે એક ગુપ્ત સૂચના મળી હતી જેના પછી મંગળવારે રાતે જાળ પાથરીને પોલીસે એક ઑટોને અટકાવી અને તપાસ દરમિયાન પ્રતિબંધિત તમાકુ જપ્ત કરવામાં આવ્યા. ત્યાર બાદ પોલીસે બન્ને તસ્કરની ધરપકડ કરી લીધી છે.
મહારાષ્ટ્રના નવી મુંબઈમાં પોલીસે લાખો રૂપિયાના પ્રતિબંધિત તમાકુ સાથે બે દાણચોરોની ધરપકડ કરી છે. એક અધિકારીએ કહ્યું કે પોલીસે મંગળવારે મહારાષ્ટ્રના નવી મુંબઈ શહેરમાં એક ઑટોમાંથી લગભગ 10 લાખ રૂપિયાની કિંમતનો પ્રતિબંધિત તમાકુ જપ્ત કર્યો છે. (Two Arrested with Banned Tobacco)
સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈના અહેવાલ મુજબ પ્રતિબંધિત તમાકુની દાણચોરીની માહિતી મળ્યા બાદ પોલીસે પનવેલ-સાયન રોડ પર વાશીગાંવ પાસે જાળ બિછાવી હતી. વાશી પોલીસ સ્ટેશનના અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે મંગળવારે રાત્રે લગભગ 1 વાગ્યે ટેમ્પો ત્યાં પહોંચતો જોવા મળ્યો હતો, ત્યારબાદ તેને તપાસ માટે રોકી દેવામાં આવ્યો હતો.
તેમણે કહ્યું કે પોલીસને વિવિધ બ્રાન્ડના પાન મસાલા અને અન્ય તમાકુ ઉત્પાદનો બારદાનની કોથળીઓમાં પેક કરવામાં આવ્યા હતા, જે જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ટેમ્પોમાં મુસાફરી કરી રહેલા 30 અને 51 વર્ષની વયના બે લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે, જેમાંથી એક થાણે જિલ્લાના મુંબ્રાનો રહેવાસી હતો અને બીજો પુણેના માવલનો હતો.
Two Arrested with Banned Tobacco: અધિકારીએ કહ્યું કે આ કેસમાં વધુ બે લોકોને શોધવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આરોપીઓ વિરુદ્ધ આઈપીસીની કલમ 328, 272, 273 હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.
અધિકારીએ કહ્યું કે પોલીસ એ પણ જાણવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે કે પ્રતિબંધિત પદાર્થ ક્યાંથી લાવવામાં આવ્યો હતો અને તેને ક્યાં લઈ જવામાં આવી રહ્યો હતો. તમને જણાવી દઈએ કે મહારાષ્ટ્રમાં 2012થી ગુટખા અને ફ્લેવર્ડ તમાકુના વેચાણ અને સેવન પર પ્રતિબંધ છે.
ગયા વર્ષનો અંતભાગ આપણા માટે એક મહત્ત્વનો ફેરફાર લઈને આવ્યો હતો. એ વિશે ખૂબ ચર્ચાઓ થઈ અને એના પક્ષમાં અને વિરુદ્ધમાં તાર્કિક દલીલો પણ ખૂબ કરવામાં આવી. જોકે ખરેખર તો આપણે બધા જ સ્વીકારતા હતા કે કેટલાક બદલાવ ખરેખર આજે નહીં પણ વર્ષો પહેલાંથી જરૂરી હતા જે વાસ્તવમાં તો ખૂબ મોડા થયા છે. ખેર, દેર આએ દુરુસ્ત આએ!
આપણે વાત ક્રિમિનલ લૉમાં થયેલા મહત્ત્વના ફેરફારો વિશે કરવી છે. દેશમાં જ્યારે ક્રાઇમનું સ્વરૂપ બદલાયું હોય ત્યારે જરૂરી છે કે એ અંગે તપાસ અને સજાના નિર્ધારણથી લઈને બીજા અનેક આયામોમાં જરૂરી ફેરફાર થાય. બાબા આદમના જમાનામાં ઘડાયેલા કાયદાને એમના મૂળ સ્વરૂપ સાથે જ વળગી રહીને તમે ક્યાં સુધી ન્યાયવ્યવસ્થા ચલાવી શકો? એક સરળ ઉદાહરણ સાથે વાત કરીએ. શું આજથી ૧૦૦ વર્ષ પહેલાં કોઈએ ધાર્યું હશે કે સાઇબર ક્રાઇમ જેવું પણ કંઈક અસ્તિત્વમાં આવશે? નહીંને? બસ, આથી જ દેશની કાયદા-વ્યવસ્થામાં કેન્દ્ર સરકારે ગયા વર્ષના અંતમાં મહત્ત્વના ફેરફારો કર્યા અને ત્રણ નવાં ક્રિમિનલ બિલ્સ સંસદમાં પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યાં. તો શું છે એની વિગતો જરા જાણીએ.
સૌથી પહેલાં તો એ જાણીએ કે કોની જગ્યાએ શું નવું આવ્યું. તો ઇન્ડિયન પીનલ કોડની જગ્યાએ પ્રસ્તુત થયું ‘ભારતીય ન્યાયસંહિતા બિલ – ૨૦૨૩’. કોડ ઑફ ક્રિમિનલ પ્રોસીજર (સીઆરપીસી)ની જગ્યાએ રજૂ કરવામાં આવ્યું ‘ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા - ૨૦૨૩’ અને ત્રીજો મુખ્ય બદલાવ થયો એવિડન્સ ઍક્ટ જે નવાં કલેવર સાથે કહેવાશે ‘ભારતીય સાક્ષ્ય સંહિતા – ૨૦૨૩’.
બદલાવ પાછળનો ઉદ્દેશ
આપણો દેશ અંગ્રેજોની ગુલામીમાંથી આઝાદ થયો એને આજે ૭૭ વર્ષ પૂરાં થવા આવ્યાં. છતાં આપણને જાણે એ ભાન જ નહોતું કે જે આઇપીસી, સીઆરપીસી અને એવિડન્સ ઍક્ટ જેવા કાયદા આપણે ત્યાં હજી સુધી ચલાવ્યે રાખ્યા હતા એ ખરેખર અંગ્રેજો દ્વારા ઘડાયેલા અને પસાર થઈને કાયદાનું સ્વરૂપ પામેલા હતા. કેવી આશ્ચર્યની વાત કહેવાય કે ૭૭ વર્ષ જેટલો સમય વીતી જવા છતાં કોઈને એમાં બદલાવ કરવાનો કે નવા કાયદા ઘડવાનો વિચાર સુધ્ધાં ન આવ્યો. સ્વાભાવિક છે કે સુવ્યવસ્થા માટે કોઈ પણ કાયદામાં પરિસ્થિતિ અને સમય પ્રમાણે જ્યાં-જ્યાં અને જે રીતના બદલાવની જરૂર હોય એ થવા જ જોઈએ. સ્વાભાવિક રીતે જ ગુનાની માનસિકતા અને એને આચરવાની રીત જે સો વર્ષ પહેલાં હતી એ આજે બદલાઈ ગઈ હોય. હવે વર્તમાન પરિસ્થિતિ માટે કાયદા પણ એ પ્રમાણે જ હોવા જોઈએ.
કોઈ પણ દેશના, કોઈ પણ ગુના બાબતના અને કોઈ પણ દંડાત્મક કાયદા અંગેની તમે વાત કરતા હો ત્યારે એ કાયદો યથાયોગ્ય છે કે નહીં એ નિર્ધારિત કરવાના ત્રણ મહત્ત્વના માપદંડ હોય છે. ૧. સમયસર ન્યાય મળે છે કે નહીં? ૨. આરોપીને નિષ્પક્ષ ટ્રાયલ મળે છે કે નહીં? અને ૩. પીડિતને વાજબી વળતર કે ન્યાય મળે છે કે નહીં? મુખ્ય માપદંડ તરીકે આ ત્રણ માપદંડો ગણાવી શકાય.