03 October, 2024 09:54 PM IST | Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
એલ્વિશ યાદવ અને ભારતી સિંહની તસવીરોનો કૉલાજ
દિલ્હી પોલીસે 500 કરોડ રૂપિયાના દગાખોરીવાળા એપ-આધારિત કૌભાંડમાં યૂટ્યૂબર એલ્વિશ યાદવ અને કૉમેડિયન ભારતી સિંહ અને ત્રણ અન્યને સમન પાઠવ્યા છે. પોલીસને 500થી વધારે ફરિયાદ મળી, જેમાં આરોપ લગાડવામાં આવ્યો છે કે અનેક સોશિયલ મીડિયા ઇન્ફ્લુએન્સર્સ અને યૂટ્યૂબર્સે પોતાના પેજ પર HIBOX મોબાઈલ એપ્લિકેશનનો પ્રચાર કર્યો અને લોકોને એપ દ્વારા ઈન્વેસ્ટ કરવા માટે લલચાવ્યા.
પોલીસે જણાવ્યું કે આ કૌભાંડના મુખ્ય આરોપી શિવરામ (30)ની ચેન્નાઈના રહેવાસીની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ફરિયાદ મુજબ, સૌરવ જોશી, અભિષેક મલ્હાન, પુરવ ઝા, એલ્વિશ યાદવ, ભારતી સિંહ, હર્ષ લિમ્બાચિયા, લક્ષ્ય ચૌધરી, આદર્શ સિંહ, અમિત અને દિલરાજ સિંહ રાવત સહિતના સોશિયલ મીડિયા પ્રભાવકો અને યુટ્યુબર્સે એપ્લિકેશનનો પ્રચાર કર્યો અને લોકોને ઉપયોગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા. એપમાંથી રોકાણ કરવા માટે પ્રલોભિત.
પ્રથમ પાંચ મહિનામાં જંગી વળતર મળ્યું
ડેપ્યુટી કમિશનર ઓફ પોલીસ (IFSO સ્પેશિયલ સેલ) હેમંત તિવારીએ જણાવ્યું હતું કે, HIBOX એ એક મોબાઇલ એપ્લિકેશન છે, જે સુનિયોજિત કૌભાંડનો ભાગ છે. ડીસીપીએ જણાવ્યું હતું કે આ અરજી દ્વારા, આરોપીઓએ દરરોજ એકથી પાંચ ટકા વળતરની ખાતરી આપી હતી, જે એક મહિનામાં 30 થી 90 ટકા જેટલી છે. આ એપ ફેબ્રુઆરી 2024માં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. આ એપમાં 30,000 થી વધુ લોકોએ રોકાણ કર્યું હતું. પ્રથમ પાંચ મહિનામાં રોકાણકારોને સારું વળતર મળ્યું હતું.
જુલાઈથી ચુકવણી બંધ થઈ ગઈ
જો કે, જુલાઈથી એપ્લિકેશને તકનીકી ખામીઓ, કાયદાકીય સમસ્યાઓ, GST સમસ્યાઓ વગેરેને ટાંકીને ચૂકવણી બંધ કરી દીધી હતી. ડીસીપી તિવારીએ કહ્યું, `કથિત કંપનીઓ ઉત્તર પ્રદેશના નોઈડામાં તેમની ઓફિસ બંધ કર્યા પછી ગાયબ થઈ ગઈ.` પોલીસે જણાવ્યું કે માસ્ટરમાઇન્ડ શિવરામની ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને તેના ચાર અલગ-અલગ બેંક ખાતામાંથી 18 કરોડ રૂપિયા જપ્ત કરવામાં આવ્યા છે.
ઓગસ્ટમાં નોંધવામાં આવી હતી FIR
16 ઓગસ્ટના રોજ, ઇન્ટેલિજન્સ ફ્યુઝન એન્ડ સ્ટ્રેટેજિક ઓપરેશન્સ (IFSO) પોલીસને HIBOX એપ્લિકેશન સામે 29 પીડિતો તરફથી ફરિયાદો મળી હતી. ફરિયાદીઓએ આક્ષેપ કર્યો હતો કે તેઓને તેમના રોકાણ પર ઉચ્ચ વળતર આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું. 20 ઓગસ્ટના રોજ, સ્પેશિયલ સેલે ભારતીય ન્યાય સંહિતાની વિવિધ કલમો અને IT એક્ટની સંબંધિત જોગવાઈઓ હેઠળ એફઆઈઆર નોંધી હતી.
લોકોએ અલગ-અલગ જગ્યાએથી કરી હતી ફરિયાદ
તપાસ દરમિયાન, સાયબર ઉત્તરપૂર્વ જિલ્લાના નવ લોકો દ્વારા HIBOX એપ્લિકેશન સામે પણ ઘણી ફરિયાદો દાખલ કરવામાં આવી છે જેમની સાથે આ જ રીતે છેતરપિંડી કરવામાં આવી હતી. આ નવ કેસ IFSO ને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા હતા. પોલીસને પૂર્વોત્તર જિલ્લા, બાહ્ય જિલ્લા, શાહદરા અને NCRP પોર્ટલ પરથી 500 થી વધુ ફરિયાદો મળી છે.
ડીસીપીએ કહ્યું, `અમારી ટીમે છેતરપિંડી સાથે સંકળાયેલા પેમેન્ટ ગેટવે અને બેંક એકાઉન્ટની વિગતો એકત્રિત કરી. વ્યવહારોના પૃથ્થકરણથી ટીમને ચાર ખાતાઓ ઓળખવામાં મદદ મળી જેનો ઉપયોગ છેતરપિંડી કરાયેલા ભંડોળને ઉપાડવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો. પોલીસે જણાવ્યું હતું કે 127 ફરિયાદો એકસાથે એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને EASEBUZZ અને PhonePeની ભૂમિકાની તપાસ કરવામાં આવી રહી છે.